ΣΟΛΩΝ: Ο μέγας πολιτικός μεταρρυθμιστής της Ελλάδος εν έτει 594π.Χ.
Τα κατάφερε επειδή ήταν λυρικός ποιητής!
Χρέη, δημεύσεις περιουσιών, αποδημίες, αυτοκτονίες και άλλα δεινά συνέβαιναν εδώ, στον ίδιο χώρο όπου και σήμερα τα ίδια τραβάμε, πριν από 2600 χρόνια.
Το πολιτιστικό DNA είναι το ίδιο, αφού οι άνθρωποι μοιράζονται την ίδια φύση και έχουν τις ίδιες αδυναμίες εδώ και αιώνες.
Τα αίτια της αρχαίας εκείνης κρίσης είναι τα ίδια με τα σημερινά: Πλεονεξία, υπεροψία, επιβολή ισχύος και εξουσίας στους άλλους.
Στην αρχαϊκή Αττική η εξουσία ήταν στα χέρια των ολίγων και ισχυρών, οι οποίοι εκμεταλλεύονταν τους πολλούς, το πλήθος.
Οι ολιγαρχικοί ήταν γνωστοί με το όνομα γνώριμοι ενώ οι πολλοί με το όνομα δήμος.
Οι κάτοικοι της Αττικής υπέφεραν από τους άδικους νόμους και την αλαζονεία των πλουσίων.
Η γη ανήκε στους ολίγους.
Οι πένητες (φτωχοί) αν δεν...... μπορούσαν να πληρώσουν τα ποσά των εκμισθώσεων (το νοίκι για το χωράφι που δούλευαν) περιέρχονταν σε κατάσταση δουλείας, οι ίδιοι και οι οικογένειές τους.
Επίσης οι δανεισμοί γίνονταν με υποθήκη την ίδια την προσωπική ελευθερία του ατόμου (επί τοις σώμασιν δανείζεσθαι).
Ας μη ξεχνούμε ότι σύμφωνα με την αρχαϊκή νομοθεσία όλα τα πολιτικά αξιώματα δίνονταν αριστίνδην και πλουτίνδην, δηλαδή σύμφωνα με την καταγωγή και τον πλούτο.
Στα τέλη του 7ου αιώνα εμφανίστηκε στα πολιτικά πράγματα ο Σόλων, ο πρώτος του δήμου προστάτης.
Ο Σόλων παίζει καθοριστικό ρόλο στην εμφύλια διαμάχη που είχε ξεσπάσει στην πόλη του, ως διαλλακτής (συμφιλιωτής) μεταξύ των δύο πλευρών και εκλέγεται άρχοντας στα 594 π.Χ.
Ο Σόλων ήταν μεταξύ των πρώτων, ως προς τη φύση και τη δόξα -τον χαρακτήρα δηλαδή και τη φήμη.
Ως προς την περιουσία και την κοινωνική θέση ανήκε στη μεσαία τάξη.
Είχε επιδοθεί στο εμπόριο που τον ωφέλησε ποικιλοτρόπως.
Πριν αναμειχθεί στα κοινά της πόλης του ως πολιτικός, ο Σόλων έπαιξε σημαντικό ρόλο ως ποιητής -εμψυχωτής στην εκδίωξη των Μεγαρέων από τη Σαλαμίνα το 596π.Χ.
Το ποιητικό έργο του Σόλωνα είναι συνδεδεμένο με την πολιτική του δραστηριότητα.
Στις ελεγείες του είναι ιδιαίτερα καυστικός με τους αχόρταγους, φιλοχρήματους ευγενείς και με τους ανόητους και άδικους αρχηγούς του λαού.
Η ύβρις και η πλεονεξία είναι οι αιτίες των δεινών που έχουν ενσκήψει στη «μακάρια πόλη».
Οι ισχυροί δεν σέβονται τα σεμνά της Δίκης θέμεθλα, τους ιερούς θεσμούς της Δικαιοσύνης.
Η Δυσνομίη, δηλαδή η παρέκκλιση από το Νόμο και την Τάξη, έχει επιφέρει την ανοίκεια δουλωσύνη και την αποδημία και περιπλάνηση των πάμφτωχων πολιτών σε αλλότρια γη για ένα κομμάτι ψωμί.
Ο Σόλων προσπαθεί να αφυπνίσει τις συνειδήσεις όλων των πολιτών, ώστε να μη μένουν αμέτοχοι στα κοινά.
Θεωρεί όλους συνυπεύθυνους για την κατάσταση και δεν συγχωρεί όσους από ραθυμία περιμένουν αυτόματα να διορθωθεί η κατάσταση.
Για το λόγο αυτό εισήγαγε νόμο, σύμφωνα με τον οποίο θα τιμωρούνταν με «ατιμία» όποιος έμενε παθητικός θεατής στα γεγονότα και δεν σηκωνόταν από το ανάκλιντρό του!
Ο Σόλων ως γνήσιος πολιτικός άνδρας έκανε αυτό που ήταν αναγκαίο.
Διέγραψε τα επονείδιστα χρέη (αποκοπή χρεών), τόσο τα ιδιωτικά όσο και τα δημόσια.
Αυτό έμεινε στην Ιστορία ως Σεισάχθεια -σείω, πετώ από πάνω μου το βάρος.
Αποκατέστησε στην πόλη την Ευνομία, δηλαδή το ευνομούμενο πολίτευμα. «Η Ευνομίη όλα εύκοσμα και άρτια αποφαίνει και τον χόλον της έριδος παύει».
Μάρτυρας των έργων του, όπως περιγράφει ό ίδιος στην τρίτη ελεγεία του, είναι η «μέλαινα γη… πρόσθεν δουλεύουσα, νυν ελευθέρα».
Κάνοντας έναν απολογισμό του έργου του λίγο πριν αποχωρήσει από την Αρχή, ο Σόλων αντί να χρησιμοποιήσει ξύλινη γλώσσα, εικονοποιεί σε στίχο ιαμβικό τρίμετρο:
«Των ούνεκα αλκήν πάντοθεν ποιεόμενος ως εν κυσίν πολλήισιν εστράφην λύκος», δηλαδή, αντλώντας δύναμη από παντού, στράφηκα σε πολλές μεριές σαν λύκος απέναντι σε σκυλιά!
Αυτός ο ωραίος τύπος ήταν ο δικός μας πρόγονος και διδάσκαλος.
Σε τι του μοιάζουν άραγε οι σημερινοί πολιτικοί, οι οποίοι όχι μόνο ποιητές δεν είναι αλλά πως το ‘φεραν η μοίρα και τα χρόνια να μην ακούσουν έναν ποιητή!
Δήμητρα Ν. Ρετσινά
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου