Κλίμα οικονομικού εθνικισμού και ηγεμονισμού, εδραιώνεται στην Ευρώπη και στο πολιτικό σύστημα της Γερμανίας.

Το Βερολίνο και ορισμένες χώρες-μέλη που λειτουργούν σαν δορυφόροι του κινούνται κατά τρόπο που δείχνει πως επιδιώκουν να εκμεταλλευθούν την παραμικρή καθυστέρηση για να εκτροχιάσουν τη δρομολογημένη διαδικασία. 

Είναι ενδεικτική η αντίδραση τέτοιων χωρών-μελών στη δήλωση του επιτρόπου Μοσχοβισί πως εάν δεν καταστεί δυνατή η έγκαιρη εκταμίευση του αναγκαίου ποσού μέχρι τις 20 Αυγούστου, θα δοθεί ένα δεύτερο δάνειο-γέφυρα για να πληρώσει την οφειλή της προς την ΕΚΤ, όπως συνέβη και με την αντίστοιχη οφειλή του Ιουλίου.

Ο φόβος πως ο Σόιμπλε θα εκμεταλλευθεί κάθε ευκαιρία και δυνατότητα για επαναφέρει στην ατζέντα το Grexit δεν είναι μόνο ελληνικός. Επιβεβαιώνεται και από το γεγονός πως τα γεράκια, στο όνομα της έλλειψης εμπιστοσύνης προς την ελληνική κυβέρνηση, ζητούν να......
....... ψηφισθεί και τρίτο πακέτο προαπαιτούμενων. Η απαίτησή τους ερμηνεύεται ως προσπάθεια παρεμβολής εμποδίων.

Το Βερολίνο μπορεί να επέβαλε σε μεγάλο βαθμό τους όρους του στον Τσίπρα, αλλά με δυσφορία συνειδητοποιεί πως και το ίδιο πληρώνει ένα βαρύ και απρόσμενο πολιτικό τίμημα. 

Το επί δεκαετίες συσσωρευόμενο άυλο πολιτικό κεφάλαιο της "ακίνδυνης ευρωπαϊκής Γερμανίας" εξανεμίζεται σε χρόνο ρεκόρ. Σ’ όλα τα μήκη και τα πλάτη της Γηραιάς Ηπείρου, αλλά κυρίως στην ευρωπαϊκή περιφέρεια, η δημόσια εικόνα της Γερμανίας έχει υποστεί ανήκεστο βλάβη.

Ο τιμωρητικός τρόπος με τον οποίο αντιμετώπισε την Ελλάδα και ειδικότερα η προσπάθεια πολιτικού εξευτελισμού του Τσίπρα εδραίωσε και διάχυσε την εντύπωση πως με όπλο την οικονομική ισχύ της επιβάλει συστηματικά ένα καθεστώς "γερμανικής Ευρώπης". Έχει αυξηθεί με γεωμετρική πρόοδο ο αριθμός των Ευρωπαίων που την αντιμετωπίζουν ως σκληρό και απεχθή ηγεμόνα, ο οποίος διαμορφώνει και ερμηνεύει τους κανόνες κατά το δοκούν.

Η διαπίστωση δεν γίνεται μόνο εκτός Γερμανίας. Γίνεται και από κορυφαίους Γερμανούς δημοσιολόγους, οι οποίοι με τον έναν ή τον άλλο τρόπο έκαναν λόγο για πύρρειο νίκη του Βερολίνου επί του Τσίπρα. Οι ίδιοι επισημαίνουν με έκδηλη ανησυχία και το γεγονός πως ο Σόιμπλε είναι δημοφιλέστερος και ισχυρότερος πολιτικά παρά ποτέ εντός της χώρας του και ταυτοχρόνως ο πιο μισητός στην υπόλοιπη Ευρώπη.

Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την αρνητική στάση ολοένα και περισσότερων βουλευτών του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος καταδεικνύει ότι το πρόβλημα δεν είναι μία καγκελάριος και ένα υπουργός Οικονομικών. Είναι το κλίμα οικονομικού εθνικισμού και ηγεμονισμού που εδραιώνεται στην κοινή γνώμη και στο πολιτικό σύστημα της Γερμανίας.

Διαπιστώνοντας την αποτυχία των Μνημονίων στην Ελλάδα, ο Σόιμπλε σταδιακά πείστηκε πως το καλύτερο θα ήταν να την εξωθήσει εκτός ευρώ. Όταν τις εκλογές κέρδισε ο Τσίπρας δεν μπορούσε να επιβάλει μονομερώς το Grexit. 

Γι’ αυτό και έθεσε ως στόχο ή να τον εξευτελίσει πολιτικά, υποχρεώνοντάς τον να εφαρμόσει την πιο εξοντωτική λιτότητα, ή να σπρώξει την Ελλάδα σε χρεοκοπία και ενδεχομένως σε έξοδο από την Ευρωζώνη. Πίστευε πως κατ’ αυτό τον τρόπο θα έστελνε ένα μήνυμα για το τι παθαίνει όποιος αμφισβητεί το κυρίαρχο δόγμα και αντιστέκεται στις επιταγές του Βερολίνου.

Οι εξελίξεις δεν τον δικαίωσαν. Η πεποίθηση πως ο Έλληνας πρωθυπουργός υπέκυψε σ’ ένα μεταμοντέρνο οικονομικό πραξικόπημα δεν περιορίζεται στους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ. Είναι διάχυτη σ’ όλη την Ευρώπη (αλλά και παγκοσμίως) κι όχι μόνο σε πολίτες με αριστερά ή κεντροαριστερά φρονήματα. Αυτό, όπως προαναφέραμε, προκαλεί ανήκεστο βλάβη στη δημόσια εικόνα της Γερμανίας.

Δεν είναι μόνο οι αλλεπάλληλες έντονες κριτικές διεθνούς φήμης οικονομολόγων και δημοσιολόγων εναντίον της πολιτικής Σόιμπλε και του ίδιου προσωπικά. Είναι και αντιδράσεις σε πολιτικό επίπεδο. Ενδεικτική είναι η οξύτατη επίθεση του Γκρίλο (ηγείται του δεύτερου σε δύναμη ιταλικού κόμματος) εναντίον του ευρώ, το οποίο χαρακτήρισε ζουρλομανδύα. Κι όχι μόνο αυτό. Καλεί τη Ρώμη να προετοιμαστεί για την έξοδο της χώρας από την Ευρωζώνη. Τέτοιου τύπου αντιδράσεις εκδηλώνονται και αλλού, παρότι ο Τσίπρας υποχρεώθηκε να μπει στο μνημονιακό μονοπάτι.

Ο Σόιμπλε δείχνει, όμως, να μην εγκαταλείπει τον στόχο του. Σύμφωνα με κοινοτικό παράγοντα, θα επιχειρήσει να εκτροχιάσει τις διαπραγματεύσεις των δανειστών με την Ελλάδα, βάζοντας στο τραπέζι υπερβολικές απαιτήσεις. Κι αυτό παρότι γνωρίζει πως η ελληνική οικονομία έχει φθάσει στα όριά της και δεν αντέχει άλλα βάρη.

Ο ίδιος παράγοντας υπογραμμίζει ότι σ’ αυτή την προσπάθειά του θα διευκολυνθεί από το γεγονός ότι το παιχνίδι επιστρέφει στα χέρια των τεχνοκρατών της Τρόικας, που με την προσθήκη του ΕΜΣ έχει μετατραπεί σε κουαρτέτο. Η αποτυχία των δύο προηγούμενων Μνημονίων είναι δυνάμει ένα αρνητικό στοιχείο για τα βιογραφικά όσων τεχνοκρατών ενεπλάκησαν. Γι’ αυτό και έχουν προσωπικό συμφέρον να φροντίσουν εκ των προτέρων ώστε στην πολύ πιθανή περίπτωση που και το 3ο Μνημόνιο αποτύχει, την ευθύνη να φορτωθεί η Αθήνα.

Η Ρουμάνα Βελκουλέσκου που θα είναι επικεφαλής της αντιπροσωπείας του ΔΝΤ στην Ελλάδα είναι πουλέν του Τόμσεν και θα κινηθεί κατά τρόπο που έχει σκοπό να δικαιώσει τους χειρισμούς του προϊσταμένου της. Η θητεία της στην Κύπρο, άλλωστε, δεν αφήνει καμία αμφιβολία ότι είναι ακραία νεοφιλελεύθερη. Ας σημειωθεί πως η ίδια υπερηφανεύεται δημοσίως για τη συμμετοχή της στο πρόγραμμα λιτότητας που πριν λίγα χρόνια γονάτισε τη χώρα της, τη Ρουμανία!

Κύκλοι του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης έχουν ενημερώσει το μέγαρο Μαξίμου για τον φόβο τους ότι θα επιχειρηθεί εκτροχιασμός των διαπραγματεύσεων με τη μέθοδο της προβολής απαιτήσεων που δεν μπορούν να γίνουν δεκτές από την Αθήνα. Εκτιμούν πως το επιχείρημα θα είναι ότι σ’ αυτό το εξάμηνο έχουν προκληθεί μεγάλες βλάβες στην ελληνική οικονομία και το δημοσιονομικό κενό έχει αυξηθεί πολύ.

Εάν απαιτηθούν επισήμως και άλλα επώδυνα μέτρα εκ των πραγμάτων θα δοκιμασθεί περαιτέρω η όχι και μεγάλη πλέον πολιτική αντοχή του ΣΥΡΙΖΑ. Όπως έχει αποδείξει η πείρα, άλλωστε, οι εν λόγω τεχνοκράτες έχουν γενικά την τάση να συμπεριφέρονται σαν βασιλικότεροι του βασιλέως και με κραυγαλέα αλαζονεία.

Ο Τσίπρας έχει ενημερώσει και τον Γιούνκερ και τον Ολάντ για τον προαναφερθέντα κίνδυνο. Είναι, άλλωστε, κάτι που συμμερίζονται και όσοι στο ευρωιερατείο θέλουν να σταθεροποιήσουν τη θέση της Ελλάδας στην Ευρωζώνη. Οι τηλεφωνικές επικοινωνίες του πρωθυπουργού με τον Γάλλο πρόεδρο και τη Γερμανίδα καγκελάριο δεν είναι άσχετες μ’ αυτό το ζήτημα.

Σύμφωνα με κοινοτική πηγή, ο Γιούνκερ είναι ανήσυχος. Φοβάται τις παρενέργειες που μπορεί να έχει η κόπωση των Ευρωπαίων πολιτικών ηγετών από την υπερβολική ενασχόλησή τους το προηγούμενο διάστημα με το ελληνικό πρόβλημα. Φοβάται και τις τρικλοποδιές του Σόιμπλε και τον υπερβολικό ζήλο των τεχνοκρατών. 

Γι’ αυτό και έχει αναθέσει στους Μοσχοβισί και Ντομπρόβσκις να εποπτεύουν τις διαπραγματεύσεις. Οι δύο τους, όμως, δεν έχουν ταυτόσημη άποψη για το πώς πρέπει να χειρισθούν τα πράγματα. 

Εκτός αυτού, η Κομισιόν δέχεται πυρά για τη στάση της έναντι της Αθήνας. Η ίδια πηγή εκφράζει αμφιβολίες εάν τελικώς οι Γιούνκερ, Ολάντ και Ρέντσι θα καταφέρουν να προστατέψουν τις διαπραγματεύσεις από όσους επιδιώκουν να τις εκτροχιάσουν.

ΣΤΑΥΡΟΥ ΛΥΓΕΡΟΥ