απο τον Π. Παναγιώτου
Το 1961 ο καθηγητής ψυχολογίας του πανεπιστημίου Yale, Στάνλεϊ Μίλγκραμ, διεξήγε ένα ιστορικό πείραμα που έδειξε ότι άνθρωποι που βρίσκονται σε θέση εξουσίας είναι ικανοί να προβούν σε πράξεις που αντιβαίνουν στην κοινή λογική και το αίσθημα δικαίου παραβιάζοντας την ίδια τη συνείδηση τους, αρκεί αυτές να γίνονται κατόπιν εντολής από μία εποπτεύουσα αρχή που υποτίθεται πως κατέχει υψηλού επιπέδου γνώση και δρα με καλό σκοπό.
Στο πείραμα, ένας εκπρόσωπος της επιστημονικής ‘αρχής’ διαχώριζε μία ομάδα ατόμων σε ‘δασκάλους’ και ‘μαθητές’, παρέχοντας στους πρώτους την εξουσία να ελέγχουν τους δεύτερους ως προς τη γνώση τους σε συγκεκριμένες ερωτήσεις και να τους τιμωρούν μέσω της πρόκλησης σταδιακά αυξανόμενης έντασης ηλεκτροσόκ όταν δε γνώριζαν τις σωστές απαντήσεις.
Αν κατά τη διάρκεια του πειράματος ο ‘δάσκαλος’ αμφισβητούσε τη χρησιμότητα του ή πάθαινε κρίση συνείδησης, παρενέβαινε ο επόπτης με ‘παραινέσεις’ και ‘απειλές’, ζητώντας του να ολοκληρώσει τη διαδικασία, και λέγοντας του άλλοτε ότι ‘το πείραμα απαιτεί να συνεχίσετε’, άλλοτε πως ‘είναι απολύτως κρίσιμο να συνεχίσετε’ και άλλοτε πως.....