Η αρθρογραφία για την κρίση μέσα από την Καθημερινή, δεν με άφησε ανέγγιχτο, ούτε νοητικά ούτε σαν πρόσωπο. Για χρόνια προσπαθούσα να αρθρώσω τον άλλο λόγο για το κοινό καλό. Ήταν ένας δημόσιος λόγος που τώρα θέλει να γίνει φωνή και πράξη.
Στην πιο κρίσιμη στιγμή, επιβιβάζομαι στο βαγόνι της ελπίδας για να αρθρώσω τη φωνή της Ελλάδας και των αγωνιώντων Ελλήνων που πρέπει να ακούσει η Ευρώπη. Θεώρησα πως είναι η προσωπική μου απάντηση και θέση ευθύνης στις ιστορικές αλλαγές, στις γεωπολιτικές ορίζουσες και στη διεθνή σκακιέρα, στα μετασχηματιζόμενα τοπία της κοινωνίας, της οικονομίας, της πολιτικής, στην Ελλάδα στην .....
...Ευρώπη.
Ο ΣΥΡΙΖΑ με τίμησε συμπεριλαμβάνοντάς με στο ευρωψηφοδέλτιο. Κι εγώ θέλω να τιμήσω τη χώρα μου.
-Τι είναι για σας η Ευρώπη και η Ε.Ε. και πώς θα θέλατε να επηρεάσετε την πορεία της, σε περίπτωση που εκλεγείτε ευρωβουλευτής; Ποιες θα είναι οι προτεραιότητές σας;
Μεγάλωσα στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Η Ευρώπη σήμερα δεν είναι αυτό που ονειρεύτηκαν και σχεδίασαν οι πατέρες και οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης μετά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο: Αλτιέρο Σπινέλλι, Ντε Γκάσπερι, Σπάακ, Μοννέ κ.ά.
Δεν είναι η Ευρώπη του ορμητικού μυθολογικού Ταύρου-Δία. Ο ακραίος ανταγωνιστικός οικονομισμός, δεν είναι καν η Ευρώπη του Ζακ Ντελόρ. Και αυτό θα πρέπει να είναι βάση για την περαιτέρω πολιτική της χώρας. Στηρίζουμε την Ευρώπη, θέτοντας ένα ερώτημα για επανίδρυση: «Ποια Ευρώπη;» Καταναλώσαμε ευρωπαϊσμό, τον εκτινάξαμε σε μπλοκ εξουσίας που εκμεταλλεύτηκε χρήμα, έστησε απαράτ, μπίζνες και καριέρες. Ξεχάσαμε τις ρίζες.
Αλληλεγγύη και συνοχή παραμερίστηκαν. Η Ευρώπη των λαών, η συνομοσπονδία των κυρίαρχων κρατών-εθνών, με διαρκή μέριμνα για σύγκλιση και αλληλεγγύη των εταίρων σήμερα δεν υφίσταται. Στο δικό μας φαντασιακό, στο φαντασιακό του Club Med (των Μεσογειακών χωρών) και στο φαντασιακό των λαών εκτός ευρωπαϊκού πυρήνα, στους λαούς του πρώην ανατολικού μπλοκ, αυτή η συνομοσπονδία φαινόταν πολύ ελκυστική, μια ζώνη ελευθερίας και ευημερίας. Είναι όμως έτσι;
Οι ίδιοι οι ευρωπαϊστές διαπιστώνουν τώρα ότι ουσιαστικά η Ε.Ε. είναι ένα διακρατικό μόρφωμα αναπτυσσόμενο σε επάλληλους κύκλους, στο οποίο ο σκληρός πυρήνας των ισχυρών επιβάλλει τους κανόνες του σε όλους τους άλλους. Ο ίδιος ο πυρήνας δυσφορεί: Ολλανδία, Γαλλία, Αγγλία.
Οι ίδιοι οι ευρωπαϊστές διαπιστώνουν τώρα ότι ουσιαστικά η Ε.Ε. είναι ένα διακρατικό μόρφωμα αναπτυσσόμενο σε επάλληλους κύκλους, στο οποίο ο σκληρός πυρήνας των ισχυρών επιβάλλει τους κανόνες του σε όλους τους άλλους. Ο ίδιος ο πυρήνας δυσφορεί: Ολλανδία, Γαλλία, Αγγλία.
Η ασύμμετρη ισχύς και τα αποκλίνοντα οικονομικά συμφέροντα εξαφανίζουν τη σύγκλιση και την αλληλεγγύη ακόμη και από τη ρητορική της Ε.Ε. Δείτε τι γίνεται με την Ουκρανία: η Ε.Ε. θέλει να διευρύνει τη σφαίρα επιρροής της, χωρίς να αναλάβει το κόστος της σύγκλισης.
Η εσπευσμένη εισαγωγή ευρωομολόγου, η αμοιβαιοποίηση του χρέους, η ροή θεσμικών κεφαλαίων για την ανασυγκρότηση των πληγωμένων χωρών της Ευρώπης, η εμβάθυνση της δημοκρατίας στα ευρωπαϊκά όργανα αποφάσεων, ακόμη και οι αιρετικές τοποθετήσεις Ευρωπαίων ηγετών, όπως λ.χ. ο Οσκαρ Λαφονταίν και ο Ζακ Μελανσόν, εναντίον της ασύμμετρης ευρωζώνης και υπέρ μιας παράλληλης συνδεόμενης νομισματικής ζώνης, ή υπέρ της ριζικής αναδιαπραγμάτευσης για μια νέα ιδρυτική συνθήκη, είναι μερικά από τα ισχυρά επιχειρήματα της ελληνικής και ευρωπαϊκής Αριστεράς, που μπορούν να τεθούν προς συζήτηση και πρέπει να αγγίξουν τους πολίτες για την εκλογική ανατροπή.
Η εσπευσμένη εισαγωγή ευρωομολόγου, η αμοιβαιοποίηση του χρέους, η ροή θεσμικών κεφαλαίων για την ανασυγκρότηση των πληγωμένων χωρών της Ευρώπης, η εμβάθυνση της δημοκρατίας στα ευρωπαϊκά όργανα αποφάσεων, ακόμη και οι αιρετικές τοποθετήσεις Ευρωπαίων ηγετών, όπως λ.χ. ο Οσκαρ Λαφονταίν και ο Ζακ Μελανσόν, εναντίον της ασύμμετρης ευρωζώνης και υπέρ μιας παράλληλης συνδεόμενης νομισματικής ζώνης, ή υπέρ της ριζικής αναδιαπραγμάτευσης για μια νέα ιδρυτική συνθήκη, είναι μερικά από τα ισχυρά επιχειρήματα της ελληνικής και ευρωπαϊκής Αριστεράς, που μπορούν να τεθούν προς συζήτηση και πρέπει να αγγίξουν τους πολίτες για την εκλογική ανατροπή.
Το δίλημμα «εντός ή εκτός ευρώ» είναι εκβιαστική μετατόπιση από τα ουσιώδη ερωτήματα «Ποια Ευρώπη;» και «Ποια Ελλάδα;»
-Είναι σε όλους γνωστό ότι η Ε.Ε. υστερεί στον τομέα της πολιτικής ενοποίησης, κενό που ενδεχομένως να επιχειρηθεί να καλυφθεί το επόμενο διάστημα. Η πολιτική ενοποίηση αν γίνει ερήμην της Ελλάδας και της Κύπρου, θα καταστήσει τον Ελληνισμό κομπάρσο στην Ε.Ε. Εσείς, τι σκέφτεστε να πράξετε γι’ αυτό;
Η πολιτική ενοποίηση είναι το βήμα που θα παρασύρει ολόκληρο το ancien régime της Ε.Ε., ήτοι, το καθεστώς της συντήρησης και του διακυβερνητισμού που επιβάλλει ο ευνοημένος Βορράς και η νεοφιλελεύθερη Λέσχη του Βερολίνου. Υστερεί γιατί, αν γίνει το βήμα, θα προκαλέσει τεκτονικές μεταβολές και θα άρει αυτόματα τα πλεονεκτήματα της διεύρυνσης που κρατά ο Βορράς.
Η Ελλάδα ή η Κύπρος δεν πρόκειται να βρεθούν εκτός Ευρώπης. Έχουν ήδη υποστεί πολλά από την Ευρώπη για να βρεθούν εκτός. Θα προκαλείτο γεωπολιτικό ντόμινο «δι’ ασήμαντον αφορμήν». Το σενάριο «εκτός Ευρώπης» είναι ένα εκβιαστικό δίλημμα που θέτει η συγκυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, όπως και το δίλημμα της ακυβερνησίας ή της αστάθειας, αν δεν κερδίσουν αυτοί τις εκλογές.
Έχουμε πλήρη επίγνωση των δυσκολιών.Χρειάζεται δουλειά. Προσήλωση σε στόχους. Η χώρα μπορεί να αναταχθεί. Εκτιμώ ότι θα δούμε έναν κλονισμό της διακυβερνητικής ηγεμονίας στην Ευρώπη, ίσως αμφισβήτηση της γερμανικής ηγεμονίας, και μια νέα ισορροπία.
Έχουμε πλήρη επίγνωση των δυσκολιών.Χρειάζεται δουλειά. Προσήλωση σε στόχους. Η χώρα μπορεί να αναταχθεί. Εκτιμώ ότι θα δούμε έναν κλονισμό της διακυβερνητικής ηγεμονίας στην Ευρώπη, ίσως αμφισβήτηση της γερμανικής ηγεμονίας, και μια νέα ισορροπία.
Πιθανώς, έναν περισσότερο ομοσπονδιακό και δημοκρατικό τρόπο ευρωπαϊκής διακυβέρνησης. Διαφορετικά, ας περιμένουμε αποσχιστικές κινήσεις, ρευστοποίηση, διάλυση της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
-Ειδικά την περίοδο αυτή, εμφανίζονται διάφορα ρεύματα ευρωσκεπτικιστών. Πώς κρίνετε αυτό το θέμα και τι στάση τηρείτε εσείς προσωπικά σ’ αυτό το φαινόμενο;
Στα τελευταία δημοσκοπικά ευρήματα του Open Europe, το 60% των Ευρωπαίων δήλωσε ότι «δεν εμπιστεύομαι» την Ε.Ε., έναντι 27% το 2007. Το ρεύμα του ευρωσκεπτικισμού δεν είναι κάτι το ενιαίο. Θα φανεί όμως μάλλον ισχυρό.
-Ειδικά την περίοδο αυτή, εμφανίζονται διάφορα ρεύματα ευρωσκεπτικιστών. Πώς κρίνετε αυτό το θέμα και τι στάση τηρείτε εσείς προσωπικά σ’ αυτό το φαινόμενο;
Στα τελευταία δημοσκοπικά ευρήματα του Open Europe, το 60% των Ευρωπαίων δήλωσε ότι «δεν εμπιστεύομαι» την Ε.Ε., έναντι 27% το 2007. Το ρεύμα του ευρωσκεπτικισμού δεν είναι κάτι το ενιαίο. Θα φανεί όμως μάλλον ισχυρό.
Πάντως, είναι απότοκο των χειρισμών της Ε.Ε. και αντηχεί τις αδυναμίες της. Έχω υποστηρίξει ότι στην Ελλάδα το ερώτημα «πόσο Ευρωπαίοι είμαστε» ετέθη με ανθρωπολογικούς, πολιτισμικούς και ψυχολογικούς όρους.
Στο πολύ πρόσφατο παρελθόν, αδρά και κάποτε χοντροκομμένα σχήματα φιλοευρωπαϊσμού, ευρωσκεπτικισμού και αντιευρωπαϊσμού, χρησιμοποιήθηκαν σε έναν ιδιότυπο διχασμό ή τριχασμό της λαϊκής βούλησης και εθνικής αυτοαναγνώρισης, σχεδόν με οπαδικούς όρους· συχνά και για να συγκαλυφθεί η απουσία ουσιαστικής πολιτικής σκέψης και πράξης.
Το «ποτέ ξανά» είναι ώρα να ακουστεί πάλι. Ο ΣΎΡΙΖΑ το θέτει στην ατζέντα του, και υπ’ αυτή την έννοια είναι ευρωπαϊκός, όχι ευρωπαϊστής. Οι δυσανεξίες των ευρωσκεπτικιστών προσπερνούν την ουσιώδη εμπλοκή τους στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, αναλώνουν αντιευρωπαϊσμό. Ξεχνούν την ιστορία, αρνούνται την ιστορική πρόκληση για ειρήνη και συμβίωση, προς τα δημοκρατικά κράτη και τις πολιτικές κοινωνίες.
Οι ευρωσκεπτικιστές μάλλον θα είναι οι κερδισμένοι στη Βρετανία με το Κόμμα της Ανεξαρτησίας (UKIP) του Νάιτζελ Φάραντζ και σε ανοδική πορεία με το Εθνικό Μέτωπο (FN) της Μαρί Λεπέν στη Γαλλία. Το θέμα συνδέεται με το πώς θα διαμορφωθούν οι ευρωπαϊκές δυνάμεις και συσχετισμοί μετά τις ευρωεκλογές. Με το πώς θα απαντηθούν τα ανοιχτά ζητήματα:
Τι εννοούμε σήμερα όταν λέμε Ευρώπη; Πώς εκφράζεται η ηγεμονία της; Πώς υπηρετεί το κοινό νόμισμα την πολιτική ένωση, την οικονομική ολοκλήρωση, την πολιτισμική σύνθεση; Ποιος ελέγχει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα; (Τώρα, πάντως, όχι οι πολίτες).
Πώς υπόκειται η υπερεθνική εξουσία των Βρυξελλών στη δημοκρατική νομιμοποίηση και λογοδοσία; Πώς προστατεύεται και προωθείται η ίδια η δημοκρατία στο εσωτερικό των εθνών-κρατών;
Οταν μάλιστα έχει εκχωρηθεί οικειοθελώς η εθνική κυριαρχία· όταν όχι μόνο το νόμισμα, αλλά και ο προϋπολογισμός και οι φόροι, μέγα μέρος της νομοθεσίας ελέγχονται και εγκρίνονται υπερεθνικά. Οταν η ίδια η δομή του κράτους και της εθνικής οικονομίας μεταμορφώνονται ριζικά, για να ταιριάξουν στο κυρίαρχο δόγμα.
Στο φόντο τέτοιων θεμελιωδών ερωτημάτων διακρίνουμε ήδη κοινωνικά ερείπια, έκρηξη των ανισότητας, άνοδο της ακροδεξιάς, διαρκή εξασθένηση της δημοκρατίας και διαρκή παράκαμψη της λαϊκής βούλησης, βλέπουμε χώρες όπου η κρίση και η κατάσταση εξαίρεσης παγιώνονται, παίρνουν ενδημικά χαρακτηριστικά.
Στο φόντο τέτοιων θεμελιωδών ερωτημάτων διακρίνουμε ήδη κοινωνικά ερείπια, έκρηξη των ανισότητας, άνοδο της ακροδεξιάς, διαρκή εξασθένηση της δημοκρατίας και διαρκή παράκαμψη της λαϊκής βούλησης, βλέπουμε χώρες όπου η κρίση και η κατάσταση εξαίρεσης παγιώνονται, παίρνουν ενδημικά χαρακτηριστικά.
Μια Ευρώπη, στην οποία η ηγεμονεύουσα ελίτ προσκομίζει «πολιτικό εξευτελισμό ολόκληρων λαών», «καταστροφή ολόκληρων γενεών και περιοχών», όπως πικρά είπε ο αφοσιωμένος Ευρωπαίος φιλόσοφος Γιούργκεν Χάμπερμας στους συγκυβερνώντες ηγέτες του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος πρόσφατα.
Ο 84χρονος φιλόσοφος, όπως και ο πρώην καγκελάριος Χέλμουντ Σμιντ, εκπροσωπούν τους Ευρωπαίους που θυμούνται τη φρίκη του ευρωπαϊκού πολέμου και του ολοκληρωτισμού. Αυτοί θέτουν τα καίρια ερωτήματα για τη σχέση των Ελλήνων με την Ευρώπη, τα ερωτήματα που εμείς πρέπει να απαντήσουμε.
-Είδαμε προσφάτως τον υποψήφιο για τη θέση του Προέδρου της Ε.Ε. κ. Γιουνκέρ, σε επίσκεψή του στην Κύπρο, να καλεί την Τουρκία να αποσύρει τα στρατεύματά της από την Κύπρο. Την ίδια στιγμή εδώ στην Ελλάδα η προεκλογική συζήτηση για τις ευρωεκλογές περιορίζεται σε ζητήματα εσωτερικής φύσεως και κατανάλωσης. Και αυτό το κάνουν σχεδόν όλα τα κόμματα και οι συντριπτική πλειονότητα των υποψηφίων. Ποια είναι η άποψή σας για το θέμα αυτό;
Ο κ. Γιουνκέρ υποσχέθηκε πως, αν εκλεγεί στην προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, «θα διασφαλίσει ότι η όποια συμφωνημένη λύση μεταξύ των δύο κοινοτήτων θα συνάδει με το κοινοτικό κεκτημένο και τις αξίες της Ε.Ε.»
-Είδαμε προσφάτως τον υποψήφιο για τη θέση του Προέδρου της Ε.Ε. κ. Γιουνκέρ, σε επίσκεψή του στην Κύπρο, να καλεί την Τουρκία να αποσύρει τα στρατεύματά της από την Κύπρο. Την ίδια στιγμή εδώ στην Ελλάδα η προεκλογική συζήτηση για τις ευρωεκλογές περιορίζεται σε ζητήματα εσωτερικής φύσεως και κατανάλωσης. Και αυτό το κάνουν σχεδόν όλα τα κόμματα και οι συντριπτική πλειονότητα των υποψηφίων. Ποια είναι η άποψή σας για το θέμα αυτό;
Ο κ. Γιουνκέρ υποσχέθηκε πως, αν εκλεγεί στην προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, «θα διασφαλίσει ότι η όποια συμφωνημένη λύση μεταξύ των δύο κοινοτήτων θα συνάδει με το κοινοτικό κεκτημένο και τις αξίες της Ε.Ε.»
Μα στην προσυμφωνημένη κοινή διάκηρυξη Αναστασιάδη-Ερογλου, ελλοχεύουν κατάφωρες παραβιάσεις του ευρωπαϊκού κεκτημένου, ανοίγεται δρόμος για διπλή κυριαρχία και διπλή ιθαγένεια, δηλαδή για κοσοβοποίηση της Κυπριακής Δημοκρατίας, ενός κράτους κυρίαρχου, μέλους του ΟΗΕ και της ΕΕ.
Θα δούμε, όχι τι λέει ο κ. Γιουνκέρ προεκλογικά, αλλά τι θα κάνει η Ε.Ε. ως διακρατική δύναμη πάνω στο Κυπριακό. Τι θα κάνει εν πάση περιπτώσει, εάν η Κύπρος διεκδικήσει τα δικαιώματα που της δίνει το Πρωτόκολλο της Άγκυρας; Το είχε δεχθεί η Τουρκία; Δεν νομίζω. Εξ όσων θυμάμαι, ο Τόνυ Μπλερ κυνηγούσε τον Ταγίπ Ερντογάν.
Ο κος Γιούνκερ δεν εξηγεί καν ούτε πώς θα διευθετήσει τη στάση των Βρετανών και των Σκανδιναβών που υποστηρίζουν την Τουρκία. Άλλωστε, η κλιμακούμενη διαφοροποίηση της Βρετανίας από την Ε.Ε., που φτάνει στην απειλή απόσχισης από την Ε.Ε., είναι ένα ζήτημα που θα απασχολήσει τον κ. Γιουνκέρ άμεσα, και όχι πάντως εξαιτίας της Κύπρου. Από την άλλη, θυμόμαστε τη Γερμανίδα καγκελάριο, να κρατά αποστάσεις από το ζήτημα του Πρωτοκόλλου της Άγκυρας, λέγοντας πως είναι κάτι που δεν εξαρτάται από την ίδια.
-Τι μήνυμα θέλετε να δώσετε στους Έλληνες πολίτες, τι πρέπει να σταθμίσουν οδεύοντας προς τις κάλπες στις ευρωεκλογές;
Καταρχήν θέλω να κάνω έκκληση για μαζική συμμετοχή στις ευρωεκλογές. Χωρίς ολιγωρία, χωρίς να υποκύψουν σε εκβιαστικά διλήμματα. Να ψηφίσουν για την πατρίδα και τη δημοκρατία, για το μέλλον των παιδιών τους. Και να στηρίξουν το ψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ.
Στις ευρωεκλογές θα κριθούν πολλά που θα προκαλέσουν και θα επιταχύνουν αμφίδρομες εξελίξεις σε Ευρώπη και Ελλάδα. Το διακύβευμα είναι το κρισιμότερο από σύστασης του ελληνικού κράτους: υπαρξιακό.
Το κύριο και προέχον για μας, είναι το πώς θα αντιμετωπίσουμε πλέον εμείς οι Έλληνες το ελληνικό πρόβλημα, που είναι και ευρωπαϊκό πρόβλημα, τις ποικίλες φανερώσεις του, και πώς θα απαντήσουμε.
-Τι μήνυμα θέλετε να δώσετε στους Έλληνες πολίτες, τι πρέπει να σταθμίσουν οδεύοντας προς τις κάλπες στις ευρωεκλογές;
Καταρχήν θέλω να κάνω έκκληση για μαζική συμμετοχή στις ευρωεκλογές. Χωρίς ολιγωρία, χωρίς να υποκύψουν σε εκβιαστικά διλήμματα. Να ψηφίσουν για την πατρίδα και τη δημοκρατία, για το μέλλον των παιδιών τους. Και να στηρίξουν το ψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ.
Στις ευρωεκλογές θα κριθούν πολλά που θα προκαλέσουν και θα επιταχύνουν αμφίδρομες εξελίξεις σε Ευρώπη και Ελλάδα. Το διακύβευμα είναι το κρισιμότερο από σύστασης του ελληνικού κράτους: υπαρξιακό.
Το κύριο και προέχον για μας, είναι το πώς θα αντιμετωπίσουμε πλέον εμείς οι Έλληνες το ελληνικό πρόβλημα, που είναι και ευρωπαϊκό πρόβλημα, τις ποικίλες φανερώσεις του, και πώς θα απαντήσουμε.
Ασφαλώς, λαμβάνουμε υπ’ όψιν το διεθνές περιβάλλον. Αλλά δεν μας επιτρέπεται να βλέπουμε το δικό μας πρόβλημα με ξένα γυαλιά, υποταγμένοι και άβουλοι. Απαιτούνται η δική μας όραση, η δική μας κρίση, η δική μας λύση.
Η διεθνής συγκυρία μπορεί οπωσδήποτε να ευνοήσει ή να επισπεύσει μια καλή λύση, αλλά ώς εκεί. Τον υπόλοιπο, μακρύ και δύσβατο, δρόμο πρέπει να τον διανύσουμε με τις δικές μας δυνάμεις.
Ξέρω, είναι κλισέ, λέξεις φθαρμένες, αλλά ας δούμε την ψίχα τους, την υλικότητά τους. Πρέπει να ανακτηθεί το τρωθέν σήμερα συλλογικό φρόνημα και να εμπεδωθεί μια οργανική αμοιβαία σχέση κράτους-πολίτη.
Η τετραετής κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, η εξαετής ύφεση, η εθνική ταπείνωση, έχουν τραυματίσει πολλαπλώς τους θεσμούς και βασικές λειτουργίες της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας· το κράτος από διανομέας φαυλότητας θα πρέπει να γίνει εγγυητής ελευθεριών και ισότητας. Το ίδιο και η Ευρώπη. Είναι η στιγμή και είναι δύσκολο το εγχείρημα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου