Η χώρα μας είναι καταχρεωμένη και ταυτόχρονα χρεοκοπημένη.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΑΜΒΟΥΚΑΣ

Στο σημερινό μας άρθρο και με την παράθεση αδιάσειστων στατιστικών στοιχείων, θα διαπιστωθεί ότι η δραματική αύξηση και η διάρθρωση των πιστωτικών εσόδων, καταδεικνύει το αδιέξοδο της ασκούμενης δημοσιονομικής πολιτικής και την οφθαλμοφανή χρεοκοπία της χώρας.

Εδώ και αρκετά χρόνια, τα πιστωτικά έσοδα αποτελούν τον κρυφό άσσο στο μανίκι των εκάστοτε κυβερνητικών οικονομικών επιτελείων, παρέχοντας τη δυνατότητα να μαγειρεύουν το πρωτογενές αποτέλεσμα του κρατικού προϋπολογισμού και το επίπεδο του δημοσίου χρέους.

Τα πρωτογενή ελλείμματα μεταλλάσσονται σε πρωτογενή πλεονάσματα και ……

…πελώρια δημοσιονομικά κενά ως δια μαγείας εξαφανίζονται. 

Οι οικονομικοί (αν)εγκέφαλοι των κυβερνήσεων, φαίνεται ότι δεν αντιλαμβάνονται ή μάλλον αποσιωπούν, ότι, με τα τρικ των πιστωτικών εσόδων, ουσιαστικά υποσκάπτουν τα δημόσια οικονομικά της χώρας και υποθηκεύουν το εισόδημα των μελλοντικών γενεών.

Τα πιστωτικά έσοδα δεν είναι τίποτα άλλο, παρά δανεισμός του ελληνικού δημοσίου, που γίνεται με την έκδοση κρατικών ομολόγων, με σειρές εντόκων γραμματίων, με τη σύναψη δανείων και με ειδικές κατηγορίες χρεογράφων. 

Με τα πιστωτικά έσοδα, το ελληνικό δημόσιο χρηματοδοτεί τρέχουσες δημοσιονομικές του δαπάνες. Συνεπώς, τα πιστωτικά έσοδα είναι κρατικός δανεισμός, που αθροίζεται στο δημόσιο χρέος, προκαλώντας έτσι τη διαχρονικά ανοδική του τάση. Ως γνωστόν, η χώρα μας μετά τον Μάιο του 2010, δεν μπορεί να δανείζεται με την έκδοση ομολόγων μακροπρόθεσμης διάρκειας. 

Το υπουργείο Οικονομικών, στις 10 Απριλίου και 10 Ιουλίου του 2014, δανείστηκε από τις διεθνείς χρηματαγορές τα ποσά των 3,0 και 1,5 δις ευρώ (€), με την έκδοση ομολόγων 5ετούς και 3ετούς χρονικής διάρκειας. Ωστόσο, η μεγάλη άνοδος των spreads των ελληνικών ομολόγων από τα μέσα Σεπτεμβρίου του 2014 έως σήμερα, έχει καταστήσει αδύνατη την πρόσβαση της χώρας μας στις διεθνείς χρηματαγορές.

Το ελληνικό δημόσιο εξακολουθεί να δανείζεται με την έκδοση εντόκων γραμματίων, χρονικής διάρκειας 13, 26 και 52 εβδομάδων, καθώς επίσης με ειδικές κατηγορίες κρατικών ομολόγων και με εξειδικευμένες μορφές “παραγώγων” (derivatives), όπως είναι τα swaps, τα repos (repurchase agreements), κ.λπ. 

Μια από τις πραχτικές, που μετά το 2010 το υπουργείο Οικονομικών υιοθετεί σε συνεργασία με διάφορα τραπεζικά ιδρύματα, είναι η μετατροπή εντόκων γραμματίων σε ειδικές μορφές ομολόγων μεσοπρόθεσμης διάρκειας.

Ο πίνακας του κειμένου αναλύει τα πιστωτικά έσοδα της χώρας κατά την περίοδο 2010-2015. Από τα στοιχεία του πίνακα προκύπτουν τα εξής ενδιαφέροντα συμπεράσματα:

1) Την περίοδο 2009-2014, το σύνολο των πιστωτικών εσόδων ανήλθε στο πρωτοφανές ποσό των 623,7 δις €. Τα πιστωτικά έσοδα το 2015 προβλέπονται σε 96 δις €. 2) Αξιοσημείωτο είναι ότι τα πιστωτικά έσοδα του 2014 ανήλθαν στο θεόρατο ποσό των 145,2 δις € έναντι αρχικού κυβερνητικού στόχου 64,8 δις €. Σε ποιους παράγοντες οφείλεται ο ακατάσχετος κρατικός δανεισμός κατά τη διάρκεια του 2014 και μάλιστα με τόσο τεράστιες αποκλίσεις σε σχέση με τις αρχικές προβλέψεις του κρατικού προϋπολογισμού;

3) Κατά τη διάρκεια του 2014, το υπουργείο Οικονομικών μετέτρεψε έντοκα γραμμάτια αξίας 83,8 δις € σε repos (repurchase agreements-πώληση τίτλων με συμφωνία επαναγοράς). Ουσιαστικά τα repos των 83,8 δις € αντικατοπτρίζουν “συμφωνίες ανταλλαγής” (swaps).

Τα swaps δίνουν την δυνατότητα στην κυβέρνηση, να μεταφέρει δημόσιο χρέος στο μέλλον, χρέος όμως που δεν εμφανίζεται στο παρόν. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, το δημόσιο χρέος και πιο συγκεκριμένα το χρέος της κεντρικής κυβέρνησης, εμφανίζεται τεχνηέντως μειωμένο σήμερα, επιβαρύνοντας όμως μαζί με τους τόκους τις επερχόμενες γενιές. Αν δεν υπήρχαν τα swaps των 83,8 δις €, το 2014 χρέος της κεντρικής κυβέρνησης δεν θα ήταν 325,2 δις αλλά 409 δις € ή 228,6% του ΑΕΠ της ελληνικής οικονομίας (325,2+83,8=409,0).

Πασιφανές είναι ότι το κυβερνητικό οικονομικό επιτελείο μέσω της αύξησης των πιστωτικών εσόδων, χρηματοδοτεί τρέχουσες πρωτογενείς κρατικές δαπάνες, μετατρέποντας έτσι τα πρωτογενή ελλείμματα σε πρωτογενή πλεονάσματα. Με την ωραιοποίηση όμως των δημοσιονομικών μεγεθών, ναι μεν αποκομίζονται βραχύβια επικοινωνιακά οφέλη, ωστόσο στο μεσομακροπρόθεσμο το μάρμαρο το πληρώνουν οι πολίτες, με την επιβολή δυσβάστακτων φορολογικών βαρών. 

Η δραματική άνοδος των πιστωτικών εσόδων εντός του 2014, καταμαρτυρεί το αδιέξοδο της ασκούμενης μνημονιακής οικονομικής πολιτικής. 

Ουσιαστικά και τυπικά, η χώρα μας σήμερα είναι καταχρεωμένη και ταυτόχρονα χρεοκοπημένη.