Η τραπεζική κατάρρευση

Με προβλεπόμενη την πτώση του τουρισμού το επόμενο έτος, ενδεχομένως επίσης των εξαγωγών, είτε λόγω της επιβράδυνσης της παγκόσμιας οικονομίας, είτε εξαιτίας της υποτίμησης της τουρκικής λίρας, η ανάπτυξη αποτελεί όνειρο θερινής νύχτας – ειδικά για μία χώρα που είναι χρεοκοπημένος τόσο ο δημόσιος, όσο....... και ο ιδιωτικός τομέας της, σε ποσοστά μοναδικά στην παγκόσμια ιστορία.

Επικαιρότητα

Με τη ΔΕΗ να κάνει «λάθος» της τάξης των 280 εκ. € στον Ισολογισμό της και την κεφαλαιοποίηση της να γκρεμίζεται στα 297 εκ. €, όταν η αντίστοιχη πορτογαλική κοστίζει 11,5 δις € (η απόλυτη κυβερνητική ανικανότητα), με το πρωτοφανές σκάνδαλο εκατοντάδων εκατομμυρίων της Folli-Follie, καθώς επίσης με τα κεφαλαιακά προβλήματα της Πειραιώς, είναι λογικό να βυθίζονται στο κόκκινο οι τράπεζες – με το δείκτη τους να έχει φτάσει να χάνει έως και 18%, κάτω από τις 458 μονάδες, όταν ολόκληρο το ελληνικό χρηματιστήριο δέχεται τεράστιες πιέσεις. Αυτή τη στιγμή η μετοχή που καταρρέει είναι της Τράπεζας Πειραιώς στο -27%, ακολουθούμενη από την EUROBANK – ενώ όλες οι άλλες τράπεζες έχουν πτωτική πορεία.

Από την άλλη πλευρά στη γειτονική Τουρκία, στην οποία υποτιμήθηκαν όλες σχεδόν οι τράπεζες της όπως συνήθως συμβαίνει μετά από την άνοδο των επιτοκίων των ομολόγων, πόσο μάλλον μετά από τη ραγδαία πτώση του νομίσματος σε συνδυασμό με την αύξηση σοκ του πληθωρισμού στο 24,5% (γράφημα – οι τιμές των τροφίμων, που αποτελούν σχεδόν το ένα τέταρτο του καλαθιού του πληθωρισμού αυξήθηκαν κατά 27,7% από 19,8% τον Αύγουστο, η ενέργεια στο 27,03% από 21,3%, οι τιμές παραγωγού στο 46,15% από 32,13% κοκ.), κάποιος φαίνεται να διασώζει τις κρατικές τράπεζες (πηγή), χωρίς όμως να γνωρίζει κανείς ποιός.

Επανερχόμενοι στην Ελλάδα, η κατάρρευση των τραπεζών δεν ταιριάζει ασφαλώς με την διαφημιζόμενη έξοδο στις αγορές, δήθεν μετά το τέλος των μνημονίων – όπου στην πραγματικότητα αυτό που τελείωσε είναι οι δανειακές συμβάσεις, ενώ τα πλεονάσματα του προϋπολογισμού είναι πλασματικά, αφού διαφορετικά δεν θα αυξανόταν το δημόσιο χρέος, ειδικά όταν πωλούνται επί πλέον κρατικά περιουσιακά στοιχεία. Φαίνεται λοιπόν πως οι αγορές κατάλαβαν το πονηρό τέχνασμα των δανειστών, με στόχο να χρηματοδοτηθεί η χώρα από αυτές για να πληρώσει τους ίδιους – το ότι δηλαδή το πλασματικό πλεόνασμα είναι εν γνώσει της Τρόικα, για να τις παραπλανήσουν.

Εκτός αυτού, δεν πιστεύουν πως η Ελλάδα θα παρουσιάσει σημαντική ανάπτυξη, πόσο μάλλον υψηλότερη του επιτοκίου δανεισμού της (4,28% τώρα), για να είναι βιώσιμο το δημόσιο χρέος της – εύλογα, αφού χωρίς τη διενέργεια δημοσίων επενδύσεων, οι οποίες μειώθηκαν ξανά στον προϋπολογισμό, είναι αδύνατον να κινηθεί ξανά η οικονομία της. Με δεδομένη δε την πτώση του τουρισμού το επόμενο έτος, ενδεχομένως επίσης των εξαγωγών, είτε λόγω της προβλεπόμενης επιβράδυνσης της παγκόσμιας οικονομίας, είτε λόγω της υποτίμησης της τουρκικής λίρας και όχι μόνο, η ανάπτυξη αποτελεί όνειρο θερινής νύχτας – ειδικά για μία χώρα που είναι χρεοκοπημένος τόσο ο δημόσιος, όσο και ο ιδιωτικός τομέας της, σε ποσοστά μοναδικά στην παγκόσμια ιστορία.

Περαιτέρω οι ελληνικές τράπεζες, αντιμέτωπες με τα κόκκινα δάνεια που είναι τα πιο υψηλά στην Ευρώπη (γράφημα), πόσο μάλλον με μία ενδεχόμενη επαναφορά της ύφεσης στην Ελλάδα που θα δημιουργούσε καινούργια κόκκινα δάνεια, ίσως χρειαστούν ξανά νέα κεφάλαια – πιθανολογώντας πως δεν θα τα βρουν από επενδυτές, οπότε θα χρειαστεί να διασωθούν εκ των έσω (bail-in). Υπενθυμίζουμε πως η Ευρωζώνη απαγορεύει τις κρατικές διασώσεις – έχοντας όμως κάνει εξαίρεση για την Ιταλία. Επομένως θα πρέπει να διασωθούν από τους μετόχους, τους ομολογιούχους και στο τέλος από τους καταθέτες τους – οι οποίοι ήδη νοιώθουν μεγάλη ανασφάλεια.

Σημαντικό ρόλο πάντως διαδραμάτισε η αναίρεση της συμφωνίας για τη μείωση των συντάξεων εκ μέρους της κυβέρνησης (δεν έχουμε μάθει στην Ελλάδα πως μπορείς να διαπραγματευθείς όσο θέλεις, ακόμη και να αποχωρήσεις εάν δεν συμφωνείς, αλλά όταν υπογράφεις πρέπει να τηρείς τα υπογραφέντα), η «ποιότητα» του προϋπολογισμού, καθώς επίσης η αλλαγή της πολιτικής εποπτείας των τραπεζών – η οποία δόθηκε από τον πρωθυπουργό σε ένα στέλεχος του κόμματος του που είναι εντελώς άσχετο με τον κλάδο. Εκτός αυτού οι αρνητικές εκθέσεις των ξένων οίκων τόσο για την Ελλάδα, όσο και για τις τράπεζες – ενώ φαίνεται πλέον ολοκάθαρα το τεράστιο λάθος της απόρριψης της προληπτικής γραμμής στήριξης.

Ένα λάθος που όχι μόνο θα κοστίζει στην Ελλάδα περί τα 300 εκ. € ετησίως αλλά, επί πλέον, (α) δεν επέτρεψε τη συμμετοχή μας στο QE της ΕΚΤ, με αποτέλεσμα τα επιτόκια ενός ενδεχόμενου δανεισμού μας από τις αγορές να παραμένουν πάνω από το 4%, (β) δεν μπορούν οι ελληνικές τράπεζες να καταθέσουν ως εγγύηση στην ΕΚΤ τα ελληνικά ομόλογα που διαθέτουν, οπότε δανείζονται ακριβότερα, (γ) δεν μας δίνουν επενδυτικό βαθμό οι εταιρείες αξιολόγησης, εμποδίζοντας την πώληση των ομολόγων μας στις αγορές, τις επενδύσεις  κοκ.

Ολοκληρώνοντας, η Ελλάδα εισέρχεται ξανά σε έναν επικίνδυνο τυφώνα, από τον οποίο πολύ δύσκολα θα ξεφύγει – ενώ τα οικονομικά της προβλήματα επιδεινώνονται από την πολιτική αστάθεια που κλιμακώνεται συνεχώς. Την ίδια στιγμή όλες σχεδόν οι αναπτυσσόμενες οικονομίες, στις οποίες έχει υποβιβαστεί σχετικά πρόσφατα η χώρα μας, ευρίσκονται στο μάτι του κυκλώνα – απειλώντας να συμπαρασύρουν ολόκληρο τον πλανήτη.