Το φάντασμα του αποπληθωρισμού..

Εάν η πολιτική παραμείνει αδρανής, επαφιόμενη στην ΕΚΤ και ανεχόμενη τον πρωσικό απολυταρχισμό, είναι πολύ πιθανή η διάλυση της Ευρωζώνης – μέσα από την ενδυνάμωση των ακροδεξιών και λοιπών αντιευρωπαϊκών κινήσεων

(To άρθρο αποτελείται από 2 Σελίδες)

“Η ελευθερία ποτέ δεν χαρίζεται, κερδίζεται – η εθνική ανεξαρτησία επίσης. Η κάθε δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση οφείλει να προστατεύει τη χώρα της –διαφορετικά δεν έχει απολύτως κανένα λόγο ύπαρξης και πρέπει να αποχωρεί από την εξουσία. Πρώτη προτεραιότητα της είναι να φροντίζει να μπορούν οι πολίτες να επιβιώνουν με αξιοπρέπεια, μέσω της εργασίας τους.

Εάν κάτι τέτοιο δεν είναι δυνατόν να εξασφαλισθεί, επειδή το κράτος δεν διαθέτει την απαιτούμενη ανταγωνιστικότητα, τότε είναι υποχρεωμένο να αναζητήσει άλλες μεθόδους – μία εκ των οποίων είναι η ανάκτηση της νομισματικής του κυριαρχίας. Οι εναλλακτικές λύσεις που έχει στη διάθεση του όπως, για παράδειγμα, η λήψη δανείων ή άλλου είδους διευκολύνσεων, με αντίτιμο την ύφεση, δεν είναι επιθυμητές – επειδή αφενός μεν μετατρέπουν τη χώρα σε προτεκτοράτο, αφετέρου τους εργαζομένους της σε σκλάβους”.

 .Άρθρο

Ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη (0,7%) είναι ο χαμηλότερος....

... των τελευταίων τεσσάρων ετών – με αποτέλεσμα να έχει αυξηθεί η ανησυχία της ΕΚΤ, αφού ο κίνδυνος να βυθιστεί ολόκληρη η περιοχή στον αποπληθωρισμό, με αποτέλεσμα να ενταθεί η κρίση χρέους, είναι τεράστιος.

Η κατάσταση είναι ακόμη πιο προβληματική στις χώρες του Νότου – αφού στην Κύπρο, στην Πορτογαλία και στηνΙσπανία ο πληθωρισμός είναι της τάξης του 0,5%, ενώ στην Ελλάδα «γράφει» πλέον αρνητικό πρόσημο. Την ίδια στιγμή η ανεργία καλπάζει, έχοντας φτάσει στα τρομακτικά επίπεδα του 26-27% τόσο στην Ισπανία, όσο και στην Ελλάδα.

Η καταπολέμηση του προβλήματος της ανεργίας απαιτεί ανάπτυξη – η οποία, κάτω από τις προϋποθέσεις που δημιουργεί η επιβεβλημένη από τη Γερμανία «περιοριστική» πολιτική, είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί. Στον πίνακα που ακολουθεί, «αναγράφονται» ορισμένα οικονομικά μεγέθη της Ισπανίας και της Ελλάδας.

ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Μεγέθη 2012 σε εκ. $ (προβλέψεις)

Μεγέθη	Ισπανία	Ελλάδα
ΑΕΠ	1.352,0	249,2
Εργατικό δυναμικό	23.050.000	4.950.000
Ανεργία	26%	27%
Εργαζόμενοι	17.057.000	3.613.500
«Παραγωγικότητα»*	79.529	68.973
ΑΕΠ/50.000 εργαζόμενους	3,97 δις	3,45 δις

Πηγή: CIA

* ΑΕΠ/ανά εργαζόμενο

Όπως φαίνεται από τον Πίνακα Ι, για την απασχόληση 50.000 ατόμων εντός ενός έτους, με την ίδια παραγωγικότητα, απαιτείται μία αύξηση του ΑΕΠ κατά 3,97 δις $ στην Ισπανία, καθώς επίσης 3,45 δις $ στην Ελλάδα – λόγω της χαμηλότερης παραγωγικότητας της.

Το γεγονός αυτό σημαίνει ότι, για να δημιουργηθούν 50.000 νέες θέσεις εργασίας, απαιτείται μία ετήσια πραγματική αύξηση της τάξης του 1,5% του ΑΕΠ (ανάπτυξη) – η οποία ουσιαστικά φτάνει στο 2%, επειδή οι επιχειρήσεις δεν προσλαμβάνουν νέους εργαζομένους, εάν οι υφιστάμενοι δεν έχουν αυξήσει την παραγωγικότητα τους (το ποσοστό μειώνεται κάπως όσο αυξάνεται το ΑΕΠ, αφού η αύξηση γίνεται υψηλότερη σε απόλυτα νούμερα).

Επομένως, για να βρουν θέσεις εργασίας οι 1.337.000 άνεργοι στην Ελλάδα (αντίστοιχα στην Ισπανία), υπό την προϋπόθεση ενός ρυθμού ανάπτυξης της τάξης του 2% ετήσια, απαιτούνται πάνω από 20 έτη – γεγονός που σημαίνει ότι, για το πρόβλημα που δημιουργήθηκε εντός μόλις τριών ετών, θα απαιτηθούν τουλάχιστον 20 για να επιλυθεί. Όλα αυτά παρά τη μείωση μισθών, στα πλαίσια της εσωτερικής υποτίμησης που εφαρμόσθηκε, όπως φαίνεται από το διάγραμμα που ακολουθεί:

Πραγματικό εισόδημα (πράσινο) και ποσοστό ανεργίας (κόκκινο) στην Ισπανία.
(*Πατήστε στην εικόνα)

.Σε σχέση με την Ισπανία, η κατάσταση στην Ελλάδα (διάγραμμα που ακολουθεί) είναι πολύ χειρότερη – τόσο όσον αφορά την τάση της ανεργίας, όσο και τις μειώσεις των πραγματικών μισθών. Εάν δε συνυπολογίσουμε την τεράστια αύξηση των φόρων και των χαρατσιών στην πατρίδα μας, θα κατανοήσουμε που μας έχει οδηγήσει η πολιτική της υποτέλειας και των υποκλίσεων – επίσης, το τρομακτικό μέγεθος της μείωσης της αγοραστικής δύναμης των Ελλήνων, το οποίο επιτρέπει ελάχιστες, εάν όχι καμία προοπτική για το μέλλον.

Πραγματικό εισόδημα (πράσινο) και ποσοστό ανεργίας (κόκκινο) στην Ελλάδα.
(*Πατήστε στην εικόνα για μεγέθυνση)

.Στα πλαίσια αυτά η τοποθέτηση του πρωθυπουργού, σύμφωνα με την οποία η Ελλάδα έκανε αυτά που έπρεπε (πρωτογενές πλεόνασμα), οπότε η Ευρώπη πρέπει να αναλάβει τα υπόλοιπα, την εξυπηρέτηση των τόκων και των χρεολυσίων της χώρας μας δηλαδή, σαν να ήταν «πατέρας» μας, μόνο ως κακόγουστο αστεία μπορεί να θεωρηθεί.

Αρκεί να κατανοήσουμε ότι, με τον τρόπο αυτό η χώρα μας αποδέχεται εν λευκώ τη μετατροπή της σε προτεκτοράτο, σε έναν υποψήφιο λεηλασίας της ιδιωτικής και δημόσιας περιουσίας του δηλαδή, για να συνειδητοποιήσουμε το μέγεθος της ανοησίας. Στο διάγραμμα που ακολουθεί αποτυπώνονται οι αντίστοιχες εξελίξεις στην Πορτογαλία – έτσι ώστε να έχουμε μία ολοκληρωμένη εικόνα.

Πραγματικό εισόδημα (πράσινο) και ποσοστό ανεργίας (κόκκινο) στην Πορτογαλία.
(*Πατήστε στην εικόνα για μεγέθυνση)

.

Όπως φαίνεται, ενώ οι πραγματικοί μισθοί στην Πορτογαλία αυξήθηκαν το 2013, η ανεργία παρέμεινε σε σχετικά χαμηλά επίπεδα – γεγονός που σημαίνει ότι, οι αυξήσεις δεν λειτούργησαν αρνητικά. Αντίθετα, διατήρησαν τη ζήτηση και την κατανάλωση σε κάποιο ανεκτό βαθμό, οπότε περιόρισαν την απώλεια των θέσεων εργασίας.

 .ΟΙ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΕΚΤ

Περαιτέρω, εάν η Ευρωζώνη βυθιστεί συνολικά στον αποπληθωρισμό, όπως δυστυχώς η πατρίδα μας, θα εισέλθει σε έναν «διαβολικό κύκλο» πτωτικών τιμών και μηδενικών νέων επενδύσεων, ο οποίος είναι θανατηφόρος για την ανάπτυξη – ενώ επιδεινώνει την εξυπηρέτηση των χρεών του δημοσίου, των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, όπως έχει αποδειχθεί από το παράδειγμα της Ιαπωνίας τις τελευταίες δεκαετίες.

Η ΕΚΤ, στην προκειμένη περίπτωση, η οποία θα πρέπει να αποφύγει με κάθε τρόπο τον αποπληθωρισμό, έχει στη διάθεση της τις εξής «συμβατικές» δυνατότητες:

(α)  Μείωση του βασικού επιτοκίου κατά 0,25%: Με τον τρόπο αυτό, αφενός μεν δίνεται η εντύπωση στις αγορές ότι, η κεντρική τράπεζα έχει σκοπό να αντιμετωπίσει με κάθε τρόπο τον κίνδυνο του αποπληθωρισμού, αφετέρου διατηρείται η ισοτιμία του ευρώ σε λογικά επίπεδα – αφού, εάν αυξηθεί, θα λειτουργήσει αρνητικά στις εξαγωγές της Ευρωζώνης.

Εν τούτοις, με δεδομένο το ότι η Ευρωζώνη έχει πλεονασματικό ισοζύγιο (3%) τρεχουσών συναλλαγών, λόγω της Γερμανίας και της Ολλανδίας, η αύξηση της ισοτιμίας του Ευρώ θεωρείται απαραίτητη από πολλές άλλες χώρες – κυρίως βέβαια από τις Η.Π.Α.

Την ίδια στιγμή η Γερμανία, κατανοώντας ότι ένα τόσο πλεονασματικό ισοζύγιο την βλάπτει τελικά αντί να την ωφελεί, αφού είναι υποχρεωμένη να επενδύει τα χρήματα από τα πλεονάσματα της στο εξωτερικό, με μεγάλο κίνδυνο απώλειας τους (ήδη στα τελευταία πέντε χρόνια έχει χάσει πάνω από 600 δις € από τις κεφαλαιακές επενδύσεις των επιχειρήσεων και των νοικοκυρών της στο εξωτερικό), ίσως δεν αντιδράσει σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο – πόσο μάλλον όταν ήταν ανέκαθεν υπέρ ενός ισχυρού νομίσματος.

Βέβαια για πολλές άλλες χώρες, όπως για την Ιταλία, την Ισπανία και τη Γαλλία, η αύξηση της ισοτιμίας του ευρώ είναι εξαιρετικά οδυνηρή – αφού είναι πολύ λιγότερο ανταγωνιστικές, συγκριτικά με τη Γερμανία, οπότε επηρεάζονται οι εξαγωγές τους περισσότερο.

(β)  Παροχή ρευστότητας στις τράπεζες: Πρόκειται για μία αντίστοιχη με τις Η.Π.Α. εκτύπωση νέων χρημάτων, μέσω των μακροπρόθεσμων δανείων προς τις τράπεζες (LTRO – Long Term Refinancing Operation) – τα οποία, έχοντας δοθεί στις τράπεζες το 2011 και το 2012, λήγουν το 2015 (περί το 1 τρις €).

Σύμφωνα με πολλούς τώρα, μία τρίτη «ένεση ρευστότητας» προς τις τράπεζες θα έβλαπτε την αξιοπιστία της ΕΚΤ, αφού θα πλημμύριζε με νέα κεφάλαια τις τράπεζες  ακριβώς εκείνο το έτος (2014), όπου θα διεξαγόταν το τεστ κοπώσεως που έχει εξαγγελθεί – οπότε η μέθοδος αυτή δεν θεωρείται πολύ πιθανή,

Εν τούτοις, γνωρίζοντας τα τεράστια προβλήματα των ιταλικών τραπεζών, οι οποίες θα κληθούν να επιστρέψουν ήδη από τις αρχές του 2014 πολύ μεγάλα ποσά στην ΕΚΤ, είναι δύσκολο να συμπεράνουμε τι ακριβώς θα συμβεί.

(γ)  Απεριόριστες αγορές ομολόγων του δημοσίου: Μέχρι σήμερα η υπόσχεση της ΕΚΤ να αγοράζει ομόλογα των αδύναμων χωρών της Ευρωζώνης, όταν κάτι τέτοιο απαιτείται για τη διατήρηση των επιτοκίων σε χαμηλά επίπεδα, έχει πείσει τις αγορές – οι οποίες έχουν πάψει να επιτίθενται. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι, οι αγορές δεν θα το απαιτήσουν κάποια στιγμή – οπότε η ΕΚΤ θα υποχρεωθεί να το κάνει, παρά την αντίθεση της Γερμανίας.

(δ)  Τεχνικές επεμβάσεις: Η ΕΚΤ έχει πολλές άλλες δυνατότητες, όπως για παράδειγμα τη μείωση του ελάχιστου αποθεματικού των τραπεζών (1% σήμερα), έτσι ώστε να αυξηθεί η ρευστότητα τους κλπ. Εν τούτους,καμία από αυτές δεν φαίνεται να είναι η κατάλληλη, για την επίλυση των προβλημάτων της Ευρωζώνης, τα οποία προκαλούνται κυρίως από τις ασυμμετρίες, με βασικούς ενόχους τη Γερμανία και την Ολλανδία.

 .ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Οι κεντρικές τράπεζες της Δύσης φαίνεται ότι έχουν χρησιμοποιήσει πλέον όλα τους τα όπλα – χωρίς όμως να έχουν καταφέρει μέχρι στιγμής να επιλύσουν το πρόβλημα της υπερχρέωσης, με αποτέλεσμα να απειλούνται όλες μαζί από το φάντασμα του αποπληθωρισμού. Αυτό συμβαίνει ακόμη και στις Η.Π.Α., παρά τις τεράστιες ποσότητες νέων χρημάτων που τυπώνει συνεχώς η Fed.

Εάν λοιπόν συνεχίσει να μην επεμβαίνει η Πολιτική, αποφασίζοντας τη λήψη δραστικών μέτρων (άτοκο πάγωμα μεγάλου μέρους των χρεών, ευρωομόλογα, κλπ.), η Ευρωζώνη θα διαλυθεί – κάτι που θεωρούμε όλο και πιο πιθανό, παρά το ότι θα μπορούσε και θα ευχόμαστε να σωθεί.

Στα πλαίσια αυτά, θα ήταν ίσως πολύ πιο συνετή απόφαση η ελεγχόμενη διάλυση της, με την επιστροφή όλων των χωρών μαζί στην αφετηρία – στην προ ευρώ εποχή του 1999. Εάν η Πολιτική παραμείνει αδρανής, ανεχόμενη τη γερμανική υπεροψία και τον πρωσικό απολυταρχισμό, η ανεξέλεγκτη διάλυση της Ευρωζώνης μέσα από την ενδυνάμωση των ακροδεξιών και λοιπών αντιευρωπαϊκών «κινημάτων, είναι κάτι παραπάνω από πιθανή.

*Σημείωση κειμένου: Θα απαιτηθούν πάνω από 20 χρόνια, από εκείνη τη στιγμή και μετά που θα ξεφύγει η χώρα από την ύφεση, «παράγοντας» συνεχή ανάπτυξη της τάξης του 2% – κάτι που φυσικά προϋποθέτει, μεταξύ άλλων, την επίλυση του προβλήματος της ρευστότητας, νέες επενδύσεις κοκ. Όσο βέβαια η Ελλάδα είναι βυθισμένη στην ύφεση και στον αποπληθωρισμό, τα χρόνια που θα απαιτούνται για την «ανάρρωση» της οικονομίας της θα αυξάνονται.

Ίσως οφείλει να σημειωθεί εδώ ότι, με την «παραγωγικότητα» της Ισπανίας, η οποία δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλη, θα απαιτούνταν 3.130.913 Έλληνες εργαζόμενοι, για να παράγουν το ΑΕΠ του 2012 – γεγονός που σημαίνει ότι, οι άνεργοι στη χώρα μας θα ήταν 1.819.087, αντί 1.336.500 που ήταν με τα στοιχεία του πίνακα (2012).

Επομένως, 482.587 περισσότεροι, οπότε η «λανθάνουσα» ανεργία στα τέλη του 2012 ήταν της τάξης του 9,74% – φτάνοντας συνολικά στο 37% περίπου. Το 2013, εάν δεχθούμε ότι η ύφεση θα είναι -4%, θα χαθεί ακόμη ένα ΑΕΠ της τάξης των 9,97 δις $ – οπότε, αργά ή γρήγορα, περί τις 145.000 θέσεις εργασίας ή 2,93% των εργαζομένων (φτάνοντας στο 40% συνολικά).

Στο πρόβλημα της μειωμένης παραγωγικότητας, καθώς επίσης της «λανθάνουσας» ανεργίας, είχαμε αναφερθεί ήδη από το 2009 (ανάλυση μας), όπου υπολογίζαμε τότε σωρευτικά την ανεργία στο 40%.

 Ο κ. Βασίλης Βιλιάρδος είναι ένας σύγχρονος οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου – όπου και δραστηριοποιήθηκε επαγγελματικά για αρκετά χρόνια, με ιδιόκτητες επιχειρήσεις.

Έχει γράψει το βιβλίο “Υπέρβαση Εξουσίας”, το οποίο αναφέρεται στο φορολογικό μηχανισμό της Γερμανίας, ενώ έχει  εκδώσει τρία βιβλία αναφορικά με την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, με τον  τίτλο “Η κρίση των κρίσεων”.

Έχει ασχοληθεί με σημαντικές έρευνες και αναλύσεις επί του αντικειμένου του (μακροοικονομία), επί διεθνούς επιπέδου, οι οποίες φιλοξενούνται τακτικά σε ημερήσιες εφημερίδες, περιοδικά και ηλεκτρονικές ιστοσελίδες.