«Εάν οι ταλαντούχοι Έλληνες υποχρεωθούν να χρηματοδοτούν διαρκή πλεονάσματα για παλιά χρέη, τότε μπορούν να το αποφύγουν απλώς πηγαίνοντας σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης», επισημαίνει ένα από τα πιο γνωστά στελέχη του χρηματοοικονομικού κλάδου της Αγγλίας.
Ο λόρδος Adair Turner, ο οποίος έχει διατελέσει μεταξύ άλλων επικεφαλής της FSΑ (Αρχή Χρηματοπιστωτικών Υπηρεσιών) και μέλος της Επιτροπής Οικονομικής Πολιτικής του Ηνωμένου Βασιλείου, σε ανάλυσή του που δημοσιεύεται στο project-syndicate τονίζει ότι «όσο αργεί η αναπόφευκτη μείωση του χρέους, τόσο μεγαλύτερη θα πρέπει να είναι», ενώ χαρακτηρίζει «εξωφρενικά εξωπραγματικό» και «αυτοκαταστροφικό» το στόχο για πλεονάσματα 3,5%.
Στα τέλη του 2015 το δημόσιο χρέος στην Ελλάδα αναλογούσε στο 176% του ΑΕΠ, σημειώνει, και εκτιμά .......ότι «η (ελληνική) κυβέρνηση δεν πρόκειται να αποπληρώσει ποτέ ό,τι χρωστάει».
Ο κ. Turner ουσιαστικά αναλύει στο άρθρο την «ιστορία δύο χρεών» που δεν πρόκειται να αποπληρωθούν ποτέ, του ελληνικού και του ιαπωνικού, και εξηγεί γιατί είναι δραματική η καθυστέρηση στη λήψη μέτρων.
Όπως σημειώνει, η διαγραφή (μέρους των δύο χρεών) είναι αναπόφευκτη, θέτοντας τις δύο χώρες σε ένα είδος «παγκόσμιας πρωτοπορίας». Με το συνολικό δημόσιο και ιδιωτικό χρέος σε όλο τον κόσμο να αναλογεί στο 215% του παγκόσμιου ΑΕΠ και να αυξάνεται διαρκώς, τα εργαλεία που θα χρησιμοποιηθούν αναπόφευκτα -όπως θεωρεί- σε Ελλάδα και η Ιαπωνία είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα εφαρμοστούν και αλλού στη συνέχεια.
Σχετικά με το ελληνικό χρέος, ο A. Turner σημειώνει ότι από το 2010 οι επίσημες συζητήσεις από τη φαντασία έχουν κινηθεί σταδιακά πλέον σε μια ανατέλλουσα πραγματικότητα. Το αρχικό πρόγραμμα διάσωσης για την Ελλάδα είχε την υπόθεση ότι θα μπορούσε να επιτευχθεί μείωση του χρέους χωρίς καμία διαγραφή του μέρους που διακρατούσε ο ιδιωτικός τομέας.
Μετά από μια τεράστια αναδιάρθρωση του ιδιωτικού χρέους το 2011, όπως θυμίζει, η αναλογία του χρέους προβλεπόταν να φτάσει το 124% μέχρι το 2020. Ήταν ένας στόχος για τον οποίο το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εκτιμούσε ότι θα μπορούσε να επιτευχθεί «αλλά όχι με μεγάλη πιθανότητα». Σήμερα, το ΔΝΤ υποστηρίζει πλέον ότι μια αναλογία χρέους προς το ΑΕΠ στο 173% είναι δυνατόν να επιτευχθεί μέχρι το 2020, αλλά μόνο εφόσον οι ευρωπαίοι πιστωτές της Ελλάδας συμφωνήσουν σε μια σημαντική περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους της.
Οι προοπτικές της βιωσιμότητας του χρέους της Ελλάδας έχουν επιδεινωθεί, τονίζει, επειδή οι αρχές της ευρωζώνης αρνήθηκαν να δεχτούν διαγραφή σημαντικού μέρους του. Με το πρόγραμμα του 2010 η Ελλάδα δεσμευόταν να μετατρέψει ένα πρωτογενές δημοσιονομικό έλλειμμα ύψους 5% του ΑΕΠ σε πλεόνασμα 6%. Ωστόσο, η λιτότητα που απαιτήθηκε για να επιτευχθεί μια τέτοια προσαρμογή παρήγαγε μια βαθιά ύφεση και τελικά αύξησε το λόγο του χρέους. Τώρα η ευρωζώνη απαιτεί από την Ελλάδα να μετατρέψει το 2015 το πρωτογενές έλλειμμα 1% του ΑΕΠ της σε πλεόνασμα 3,5%, και να διατηρηθεί αυτή η κατεύθυνση δημοσιονομικής πολιτικής για τις επόμενες δεκαετίες.
Το ΔΝΤ όμως υποστηρίζει -ορθώς κατά την άποψη του A. Turner- ότι ο στόχος είναι εξωφρενικά εξωπραγματικός και ότι η αυτή η επιδίωξη θα αποδειχθεί αυτοκαταστροφική. Ο κ. Turner τονίζει ότι εάν οι ταλαντούχοι Έλληνες υποχρεωθούν να χρηματοδοτούν διαρκή πλεονάσματα για να αποπληρώνουν παλιά χρέη, τότε μπορούν να το αποφύγουν απλώς πηγαίνοντας σε άλλες χώρες της ΕΕ (μεταφέροντας φυσικά εκεί και τα φορολογικά έσοδα που θα προκύπτουν από την εργασία τους).
Το ΔΝΤ τώρα προτείνει κάτι πιο ρεαλιστικό, ένα στόχο πλεονάσματος 1,5% του ΑΕΠ, το οποίο ωστόσο θα βάλει το χρέος σε βιώσιμη πορεία μόνο αν συνοδευτεί από σημαντική διαγραφή μέρους του. Πρόκειται για ένα ενδεχόμενο που συνεχίζουν να αρνούνται οι ευρωπαίοι ηγέτες, οι οποίοι επιμένουν να εξετάζουν μόνο την παράταση των προθεσμιών λήξης και τη μείωση των επιτοκίων σε κάποιο μελλοντικό χρόνο.
Εφόσον συνεχιστούν μέχρι τέλους οι επιδιώξεις αυτές, οι προσαρμογές μπορεί να καταστήσουν οποιαδήποτε χρέους βιώσιμο - τελικά ένα αενάως μη τοκοφόρο χρέος δεν επιβάλλει καμία επιβάρυνση- ενώ θα εξακολουθήσει να επιτρέπει στους πολιτικούς να διατηρούν τη φαντασίωση ότι το χρέος δεν διαγράφηκε, σημειώνει.
Ωστόσο, οι παράτασεις των προθεσμιών λήξης και οι μειώσεις επιτοκίων που χορηγήθηκαν μέχρι στιγμής ήταν πολύ μικρότερες από ό,τι χρειαζόταν για να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα του χρέους. Για τον Adair Turner έχει έρθει η ώρα της ειλικρίνειας: Μια σημαντική μείωση είναι αναπόφευκτη, και όσο περισσότερο αργεί, τόσο μεγαλύτερη θα είναι τελικά.
Ο κ. Turner καταλήγει τονίζοντας ότι θα ήταν πολύ καλύτερα εάν χρέη όπως αυτό της Ελλάδας δεν είχε επιτραπεί να φτάσουν στο επίπεδο που είναι σήμερα.
Σε ολόκληρο τον κόσμο, επισημαίνει, απαιτούνται ριζικά διαφορετικές πολιτικές οι οποίες θα επιτρέψουν στις οικονομίες να αναπτυχθούν χωρίς τη δημιουργία του υπερβολικού ιδιωτικού δανεισμού που υπήρξε πριν το 2008.
Ωστόσο, έχοντας επιτραπεί να δημιουργηθούν τέτοια υπερβολικά χρέη, ένας λογικός πολιτικός σχεδιασμός οφείλει να ξεκινά από την παραδοχή ότι τέτοια χρέη, τόσο ιδιωτικά όσο και δημόσια, απλώς δεν γίνεται να αποπληρωθούν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου