Καθισμένος στο μικροσκοπικό μαγαζάκι του στην καρδιά του Μεγάλου Παζαριού της Κωνσταντινούπολης, ο Mehmet Ali Yildirimturk εξηγεί γιατί, παρά την μεγάλη πτώση στην τιμή του χρυσού φέτος, ο ενθουσιασμός για το κίτρινο μέταλλο στην Τουρκία παραμένει μεγάλος.
«Στην Τουρκία, όταν γεννιέται ένα παιδί τού δωρίζεις χρυσό, στους γάμους προσφέρεις χρυσό σε κάθε περίσταση, δίνεις χρυσό…
Ο κόσμος προσφέρει χρυσό για να προσφέρει οικονομική υποστήριξη –είναι πιο ευγενικό από το προσφέρεις χρήματα.»
Ο κ. Yildirimturk, που δουλεύει το μαγαζί του επί 50 χρόνια, εκτιμά ότι στεγάζονται πάνω από 150 έμποροι χρυσού κάτω από τις οθωμανικές αψίδες του παζαριού.
Παρά όμως την σταθερή τους θέση στο κέντρο της τουρκικής κουλτούρας, οι έμποροι χρυσού της χώρας έχουν έναν μεγάλο λόγο να ανησυχούν –και αυτός δεν είναι η μεγάλη πτώση στην τιμή του μετάλλου. Έχουν να αντιμετωπίσουν την προσπάθεια της κυβέρνησης να χρησιμοποιήσει τις αχανείς αποταμιεύσεις χρυσού, για να τονώσει την ανάπτυξη. Σύμφωνα με την κεντρική τράπεζα της Τουρκίας, ο πληθυσμός κατέχει τουλάχιστον 115 δισ. δολάρια σε χρυσό που κρύβει κάτω από το στρώμα και πιθανότατα πολύ περισσότερο.
Και αφού η Τουρκία έχει μεγάλες επενδυτικές ανάγκες, λίγα μακροπρόθεσμα κεφάλαια από το εξωτερικό και χαμηλό ποσοστό καταθέσεων, το κράτος προσπαθεί να βγάλει το απόθεμα χρυσού του έθνους από τα κελάρια και να το μεταφέρει σε ένα πιο «επίσημο» τμήμα της οικονομίας –κατά προτίμηση τις τράπεζες που θα μπορούν να το χρησιμοποιήσουν ως αποθεματικό ή εγγύηση.
Προκαλώντας την οργή της στρατιάς των Τούρκων εμπόρων χρυσού, οι τράπεζες έχουν αρχίσει να πωλούν χρυσό καθώς και να τον αγοράζουν, κάνοντας συναλλαγές όχι μόνο σε ράβδους χρυσού, αλλά επίσης και στις «χρυσές λίρες» που βρίσκονται στην καρδιά του τουρκικού πολιτισμού.
«Θέλουν να μας πάρουν την μπουκιά από το στόμα,» σχολιάζει ο Alaatin Kameroglu, πρόεδρος του επιμελητηρίου κοσμηματοπωλών της Κων/πολης, το οποίο έχει προσφύγει εναντίον τόσο του τραπεζικού επόπτη όσο και του Ταχυδρομικoύ Ταμιευτηρίoυ, που επίσης άρχισε να κάνει συναλλαγές σε χρυσό, με το επιχείρημα του αθέμιτου ανταγωνισμού. «Οι τράπεζες να επικεντρωθούν στις τραπεζικές επιχειρήσεις και να αφήσουν τον χρυσό σε εμάς.»
Κάποιες εξελίξεις που λαμβάνουν χώρα στην Τεχεράνη και την Ουάσιγκτον έχουν επιτείνει τις πιέσεις στο τουρκικό εμπόριο χρυσού. Πέρσι, καθώς επιβάλλονταν αμερικανικές κυρώσεις στις τραπεζικές συναλλαγές με το Ιράν, η Τεχεράνη κλιμάκωσε τις αγορές χρυσού στην Τουρκία, μεταφέροντας πίσω το μέταλλο –συχνά μέσω των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων- ως εναλλακτική μέθοδο εισαγωγής κεφαλαίων στην χώρα.
Η επίδραση την τουρκική οικονομία ήταν θεαματική: Με μια μεταβολή 10 δισ. δολ. στο εμπόριο, η Άγκυρα μετατράπηκε από καθαρό εισαγωγέα χρυσού το 2011 σε καθαρό εξαγωγέα το 2012. Μέσα σε λίγους μήνες, οι τουρκικές εξαγωγές χρυσού στα ΗΑΕ μόνο, έφτασαν τα 2 δισ. δολ.
Τώρα όμως και αυτή η δοσοληψία έχει ενοχλήσει την Ουάσιγκτον, που ετοιμάζεται να επιβάλλει κυρώσεις. Τον Φεβρουάριο οι συνολικές εξαγωγές χρυσού της Τουρκίας ήταν 550 εκατ. δολ., πολύ λιγότερα από τον περσινό μέσο όρο των 1,1 δισ. δολ. τον μήνα.
Αυτή η πτώση στην ζήτηση είναι πιθανό να συμβάλλει στην αύξηση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών της Τουρκίας φέτος, μετά την πτώση του 2012 και αυξάνει τα προβλήματα στο εμπόριο χρυσού της χώρας.
Πάντως μέσα από το μικρομάγαζό του, ο κ. Yildirimturk προσπαθεί να εντοπίσει την αισιόδοξη πλευρά και θυμάται τις εποχές που έκανε εμπόριο με τους πρόσφυγες από το Ιράν στην δεκαετία του ’80, την Βουλγαρία το ’90 και το Ιράκ το 2000.
«Πάντα υπάρχει ένταση και κρίση στην Μέση Ανατολή και ο χρυσός προσφέρει κάποια σιγουριά… Τώρα που έχουν πέσει οι τιμές, είναι μια καλή ευκαιρία για το εμπόριο.»
«Θέλουν να μας πάρουν την μπουκιά από το στόμα,» σχολιάζει ο Alaatin Kameroglu, πρόεδρος του επιμελητηρίου κοσμηματοπωλών της Κων/πολης, το οποίο έχει προσφύγει εναντίον τόσο του τραπεζικού επόπτη όσο και του Ταχυδρομικoύ Ταμιευτηρίoυ, που επίσης άρχισε να κάνει συναλλαγές σε χρυσό, με το επιχείρημα του αθέμιτου ανταγωνισμού. «Οι τράπεζες να επικεντρωθούν στις τραπεζικές επιχειρήσεις και να αφήσουν τον χρυσό σε εμάς.»
Κάποιες εξελίξεις που λαμβάνουν χώρα στην Τεχεράνη και την Ουάσιγκτον έχουν επιτείνει τις πιέσεις στο τουρκικό εμπόριο χρυσού. Πέρσι, καθώς επιβάλλονταν αμερικανικές κυρώσεις στις τραπεζικές συναλλαγές με το Ιράν, η Τεχεράνη κλιμάκωσε τις αγορές χρυσού στην Τουρκία, μεταφέροντας πίσω το μέταλλο –συχνά μέσω των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων- ως εναλλακτική μέθοδο εισαγωγής κεφαλαίων στην χώρα.
Η επίδραση την τουρκική οικονομία ήταν θεαματική: Με μια μεταβολή 10 δισ. δολ. στο εμπόριο, η Άγκυρα μετατράπηκε από καθαρό εισαγωγέα χρυσού το 2011 σε καθαρό εξαγωγέα το 2012. Μέσα σε λίγους μήνες, οι τουρκικές εξαγωγές χρυσού στα ΗΑΕ μόνο, έφτασαν τα 2 δισ. δολ.
Τώρα όμως και αυτή η δοσοληψία έχει ενοχλήσει την Ουάσιγκτον, που ετοιμάζεται να επιβάλλει κυρώσεις. Τον Φεβρουάριο οι συνολικές εξαγωγές χρυσού της Τουρκίας ήταν 550 εκατ. δολ., πολύ λιγότερα από τον περσινό μέσο όρο των 1,1 δισ. δολ. τον μήνα.
Αυτή η πτώση στην ζήτηση είναι πιθανό να συμβάλλει στην αύξηση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών της Τουρκίας φέτος, μετά την πτώση του 2012 και αυξάνει τα προβλήματα στο εμπόριο χρυσού της χώρας.
Πάντως μέσα από το μικρομάγαζό του, ο κ. Yildirimturk προσπαθεί να εντοπίσει την αισιόδοξη πλευρά και θυμάται τις εποχές που έκανε εμπόριο με τους πρόσφυγες από το Ιράν στην δεκαετία του ’80, την Βουλγαρία το ’90 και το Ιράκ το 2000.
«Πάντα υπάρχει ένταση και κρίση στην Μέση Ανατολή και ο χρυσός προσφέρει κάποια σιγουριά… Τώρα που έχουν πέσει οι τιμές, είναι μια καλή ευκαιρία για το εμπόριο.»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου