Ανάγκη αισιοδοξίας.....

.Να φύγουμε από την Ελλάδα; Να μείνουμε; Πού να επενδύσουμε τα λιγοστά χρήματα μας, αν έχουμε; Ποιοί κλάδοι της οικονομίας μπορεί να βελτιωθούν; Τι θα συμβουλεύατε, αντί να περιγράφετε συνεχώς τη μιζέρια και την απόλυτη καταστροφή;

.«Με πολύ αγάπη και με εκτίμηση, θέλω να σας πω ότι πρέπει να σταματήσετε με την τρομολαγνεία και με την τρομοκρατία. Κάποτε η ιστοσελίδα σας είχε και μία ανάλυση με απτό νόημα για το λαό. Αν είσαστε οικονομολόγοι, δώστε μας κάποια εφαρμοστέα συμβουλή. Να φύγουμε από την Ελλάδα; Να μείνουμε; Πού να επενδύσουμε τα λιγοστά χρήματα μας, αν έχουμε; Ποιοί κλάδοι της οικονομίας μπορεί να βελτιωθούν;

Αντί αυτού έχετε δεκάδες άρθρα περιγραφής της μιζέριας και της απόλυτης καταστροφής. Συγνώμη, αλλά αρκετά. Είμαι ιατρός. Φαντάζεστε να δημιουργήσω μία ιστοσελίδα και να αρθρογραφώ με δεκάδες απίθανους τρόπους, περιγράφοντας και αναλύοντας το θάνατο; Με εκτίμηση, πράγματι με εκτίμηση γιατί αναγνωρίζω της καλές προθέσεις σας» (αναγνώστης).

.Άπαντηση

Ο αναγνώστης μας, έχοντας κουραστεί από όλα όσα συμβαίνουν, όπως όλοι μας, ζητάει εν πρώτοις συγκεκριμένες συμβουλές – οι οποίες να μπορούν να εφαρμοσθούν. Όσον αφορά.....

.... το πρώτο ερώτημα του,απαντώντας με οικονομικά κριτήρια, θα του λέγαμε να φύγει αμέσως από την Ελλάδα, όσο πιο γρήγορα μπορεί – αφού η κατάσταση επιδεινώνεται καθημερινά, για λόγους που έχουμε αναλύσει χιλιάδες φορές, ενώ δεν φαίνεται καμία ρεαλιστική προοπτική για το μέλλον.

Τόσο η κυβέρνηση, η οποία είναι η χειρότερη ιστορικά, όσο και η αντιπολίτευση, δεν έχουν άλλο σχέδιο για την Ελλάδα, εκτός από αυτό των πιστωτών – από τα μνημόνια δηλαδή, χωρίς την ονομαστική διαγραφή χρεών, τα οποία δεν οδηγούν πουθενά. Όσον αφορά τη σωστή λύση, έχουμε αναφέρει τη θέση μας – η οποία δεν ισχυριζόμαστε πως είναι απαραίτητα η μοναδική (άρθρο), αλλά εμείς δεν διακρίνουμε κάποια άλλη σήμερα.

Εάν όμως επενέβαινε ενδιάμεσα το συναίσθημα, με την έννοια πως πρόκειται για την πατρίδα μας, για έναν τόπο που έζησαν οι πρόγονοι μας, ζούμε εμείς και τα παιδιά μας, ενώ θέλουμε να ζήσουν όλες οι επόμενες γενιές, θα απαντούσαμε πως πρέπει να μείνει και να αγωνισθεί – αναφέροντας ποιές είναι οι δικές μας ευθύνες (άρθρο), καθώς επίσης πως τίποτα δεν λύνεται όταν οι Πολίτες αποστασιοποιούνται, παρακολουθώντας την τραγωδία από τον καναπέ τους, σαν να αφορά κάποιους άλλους.

Σε σχέση τώρα με την επένδυση των λιγοστών χρημάτων, εντός της χώρας, σε περιόδους ύφεσης και αποπληθωρισμού μόνο τα μετρητά χρήματα, τα πραγματικά και όχι αυτά στους λογαριασμούς των χρεοκοπημένων τραπεζών, δεν χάνουν την αγοραστική αξία τους, χωρίς να κινδυνεύουν σε μεγάλο βαθμό – αν και ποτέ δεν μπορούν να αποκλεισθούν εντελώς οι κίνδυνοι, όπως θα ήταν η τυχόν ανεξέλεγκτη έξοδος της χώρας από τη νομισματική ένωση, άρα και από την ΕΕ, η διάλυση της Ευρωζώνης κοκ.

Τα ακίνητα, τα οποία χάνουν καθημερινά την αξία τους στην Ελλάδα, δεν είναι κατάλληλα για τη βραχυπρόθεσμη τοποθέτηση λιγοστών χρημάτων – ενώ τόσο η υπερβολική, άδικη φορολόγηση τους, όσο και οι πλειστηριασμοί που προβλέπονται, μάλλον θα οδηγήσουν τις τιμές τους ακόμη πιο χαμηλά.

Οι μετοχές βέβαια ορισμένων υγιών εταιρειών, μεγάλων, χωρίς χρέη, με επαρκή κέρδη, με σωστή διοίκηση και με μερίσματα, δεν είναι κακή επένδυση σε μία εποχή που το χρηματιστήριο μας ευρίσκεται σε τόσο χαμηλά επίπεδα  – τονίζοντας όμως ξανά πως οι κίνδυνοι δεν μπορούν ποτέ να αποκλεισθούν, αν και τυχόν επιστροφή στη δραχμή δεν θα ήταν ιδιαίτερα επώδυνη για αυτές τις εταιρείες.

Όσον αφορά το τρίτο ερώτημα, πώς μπορεί να επισημάνει κανείς ποιοί κλάδοι της οικονομίας μας μπορεί να βελτιωθούν, όταν η Ελλάδα είναι κάτι περισσότερο από χρεοκοπημένη, ενώ δεν το δηλώνει επίσημα για να προστατευθεί τουλάχιστον από τους πιστωτές της; Όταν ακόμη και ο τουρισμός δείχνει σημεία υποχώρησης, παρά τα τεράστια προβλήματα των γειτονικών χωρών; Όταν προωθείται η παραοικονομία μέσω της ανορθολογικής φορολογικής πολιτικής, η οποία είναι θανατηφόρα για τις έντιμες επιχειρήσεις, αφού αποτελεί αθέμιτο ανταγωνισμό;

Πόσο μάλλον όταν η γεωργία μας απέχει πολύ από το να είναι ανταγωνιστική, δεν γίνεται απολύτως τίποτα στον τομέα της έρευνας, η ναυτιλία συνεχίζει να απομακρύνεται, ενώ οι επιχειρήσεις που δεν κλείνουν μεταναστεύουν όσο πιο γρήγορα μπορούν; Μεταξύ άλλων λόγω της υπερβολικής φορολόγησης τους, της ανυπαρξίας ενός σταθερού πλαισίου λειτουργίας τους, της εχθρότητας της κυβέρνησης απέναντι τους, της αδυναμίας προγραμματισμού, της έλλειψης χρηματοδότησης κοκ.;

Περαιτέρω, όταν γύρω μας κλιμακώνεται η μιζέρια και η καταστροφή, πρέπει κανείς να αποφεύγει την περιγραφή της; Με ιατρικούς όρους, τι κερδίζει κανείς όταν αποφεύγει να αναφερθεί στο θάνατο, έχοντας απέναντι του έναν ετοιμοθάνατο ασθενή; Κάποιον που θα μπορούσε όμως να σωθεί, εάν αποφάσιζε να αγωνιστεί ο ίδιος, χωρίς να περιμένει τον από μηχανής Θεό για να τον σώσει;

Σε τι θα τον ωφελούσαν οι αισιόδοξες ψευδαισθήσεις, εάν δεν συνοδεύονταν από κάποια κοπιαστική έστω και επώδυνη προοπτική, για την καταπολέμηση της ασθένειας του, όπως είναι η χρεοκοπία στην οικονομία;

Φυσικά υπάρχουν πάντοτε ελπίδες, ενώ έχουμε αναφερθεί αρκετές φορές σε λύσεις, ακόμη και με αποκλειστικά δικά μας μέσα – τόσο αρκετά χρόνια πριν (ανάλυση), όσο και πρόσφατα (άρθρο). Εν τούτοις, κανένας δεν φαίνεται πρόθυμος να τις ακούσει – οπότε δεν σταματάμε να βαδίζουμε προς το χάος, χωρίς ουσιαστικά να ενδιαφερόμαστε.

Η μεγάλη εικόνα

Συνεχίζοντας, η εικόνα της παγκόσμιας οικονομίας δεν είναι επίσης τέτοια που να μπορεί να ατενίζει κανείς με αισιοδοξία το μέλλον – αφού το συνολικό παγκόσμιο χρέος είναι 70 τρις $ υψηλότερο από το 2007 (+50%), το μέσο εισόδημα των νοικοκυριών είναι χαμηλότερο από τότε, τα έξοδα τους έχουν αυξηθεί, οι φόροι επίσης, οι τράπεζες έχουν υπερχρεωθεί ενώ ακόμη και οι ελβετικές χρησιμοποιούν «τεχνάσματα» (άρθρο), οι κεντρικές έχουν καταναλώσει όλα τους τα όπλα κοκ.

Στο γράφημα που ακολουθεί φαίνονται τα νέα χρέη ορισμένων χωρών από το 2010 έως τις αρχές του 2015 – κάτι που δεν επιτρέπει μεγάλη αισιοδοξία, ειδικά εάν συμπεριλάβει κανείς τα ιδιωτικά χρέη, τις φούσκες ακινήτων σε πολλές χώρες κοκ.

.Σε γενικές γραμμές τώρα όλοι οι οικονομικοί δείκτες αναβοσβήνουν στο κόκκινο, από την Ιαπωνία και την Κίνα έως την ΕΕ και τις Η.Π.Α., η εμπιστοσύνη στους ηγέτες φθίνει, ιδίως σε αυτούς της Δύσης, οι αποτιμήσεις των μετοχών ευρίσκονται σε ακραία υψηλά επίπεδα, ενώ εμφανίζονται συνεχώς νέες εστίες πυρκαγιάς – όπως η πρόσφατη στην Ιταλία, η οποία ακολούθησε αμέσως μετά το BREXIT.

Πολλοί δε εκτιμούν, κρίνοντας από το χάρτινο πύργο που έχει δημιουργηθεί, από την πυραμίδα καλύτερα τύπου Ponzi στο χρηματοπιστωτικό σύστημα ότι, ενδεχομένως η Βρετανία να ήταν ο επενδυτής που ζήτησε πρώτος τα χρήματα του πίσω – με αποτέλεσμα να ακολουθήσουν όλοι οι υπόλοιποι, οπότε η πυραμίδα να καταρρεύσει ανεξέλεγκτα, αφού τα χρήματα δεν υπάρχουν καν.

Περαιτέρω, ακόμη και οι αγορές ομολόγων βρίσκονται σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης – κάτι που φαίνεται συνοπτικά από τις σημερινές συναλλαγές με τα αμερικανικά ομόλογα. Ειδικότερα, θεωρούνται από τους επενδυτές ως μία από τις πλέον σίγουρες τοποθετήσεις των χρημάτων τους – όπου όμως η τιμή τους κινείται ακριβώς αντίθετα από την απόδοση τους.

Στα πλαίσια αυτά, οι αποδόσεις των δεκαετών αμερικανικών ομολόγων έχουν φτάσει στο ναδίρ (από 1,32% την Τετάρτη το πρωί στο 1,385% το βράδυ) – κάτι που, σύμφωνα με το γράφημα που ακολουθεί, συνέβη μόνο κατά τη διάρκεια της κρίσης το καλοκαίρι του 2011, καθώς επίσης στο τέλος του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου. Αυτό σημαίνει πως ένας μεγάλος αριθμός επενδυτών έχει χάσει πάρα πολλά χρήματα – επειδή στηρίχθηκε στην ανακοίνωση αύξησης των επιτοκίων εκ μέρους της Fed, η οποία τελικά δεν το τόλμησε, φοβούμενη πως θα καταρρεύσει η παγκόσμια χρηματοπιστωτική πυραμίδα.

Επεξήγηση γραφήματος: Αποδόσεις των δεκαετών αμερικανικών ομολόγων από το 1900

.Την ίδια στιγμή, τα ευρωπαϊκά, τα ιαπωνικά, καθώς επίσης πολλά άλλα ομόλογα έχουν αρνητικές αποδόσεις – με το σύνολο των ομολόγων αυτού του είδους να έχει υπερβεί τα 10 τρις $, γεγονός που σημαίνει ότι, έχει δημιουργηθεί μία ακόμη επικίνδυνη φούσκα. Πώς να είναι λοιπόν κανείς αισιόδοξος σχετικά με το μέλλον; Δεν θα κατηγορούταν τότε για διασπορά ψευδών ελπίδων ή για παραπλάνηση των αναγνωστών του;

Οι άλλες όψεις του νομίσματος

Από την πλευρά τώρα της πολιτικής και της κοινωνίας, η κατάσταση δεν είναι καθόλου καλύτερη – αφού έχει χαθεί η εμπιστοσύνη στις κυβερνήσεις, η Γερμανία συνεχίζει την καταστροφική της συμπεριφορά, οι Η.Π.Α. επιμένουν στις νεοφιλελεύθερες συμφωνίες (ανάλυση), η πολιτική της ζήτησης δεν έχει αποδώσει (μέτρα τόνωσης της τύπου Keynes, όπως τα προγράμματα αύξησης της ρευστότητας των κεντρικών τραπεζών που έχουν διογκώσει επικίνδυνα τους ισολογισμούς τους), ενώ η αριστερά απέτυχε να δώσει λύσεις, με αποτέλεσμα να ενισχύονται συνεχώς τα ακροδεξιά κινήματα. Ορισμένες χώρες δε αντιμετωπίζουν ήδη μεγάλα κοινωνικά προβλήματα στο εσωτερικό τους – όπως η Ελλάδα.

Ευτυχώς πάντως που ο πρόεδρος της Κομισιόν υπαναχώρησε, σχετικά με την υπογραφή της CETA μόνο από τον ίδιο (άρθρο), χωρίς τη έγκριση των εθνικών Κοινοβουλίων – κάτι που μάλλον το έκανε εσκεμμένα, επειδή η Γαλλία και η Γερμανία απαίτησαν να περάσει από τα Κοινοβούλια τους, οπότε αυτός τις «εκδικήθηκε» προτείνοντας την έγκριση της από όλα τα κράτη.

Τέλος, από γεωπολιτικής άποψης, οι κινήσεις του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη δεν επιτρέπουν μεγάλη αισιοδοξία, αφού φαίνεται καθαρά πως οι ελίτ ετοιμάζονται για πόλεμο (άρθρο) – αν και ευτυχώς η Ρωσία κάνει ότι μπορεί για να το αποφύγει, έχοντας παράλληλα κάποιες επιτυχίες στην οικονομική της πολιτική (ανάλυση). Είναι πράγματι κάτι που θα μπορούσαν ίσως να μιμηθούν και άλλες χώρες – οπότε αποτελεί μία αισιόδοξη προοπτική.

Επίλογος

Ολοκληρώνοντας, παρ’ όλα αυτά ο αναγνώστης μας έχει απόλυτο δίκιο, με την έννοια πως η «μαύρη ζωγραφική» δεν ωφελεί σε τίποτα – οπότε πολύ σωστά τη συγκρίνει με το επάγγελμα του, λέγοντας πως δεν προσφέρει η δημιουργία μίας ιστοσελίδας με άρθρα που περιγράφουν και αναλύουν το θάνατο, με δεκάδες απίθανους τρόπους.

Ως εκ τούτου, είτε δεν θα πρέπει να γράφει κανείς τίποτα, αφού δεν είναι σωστό να δίνει μία λανθασμένη εικόνα των τεκταινομένων, τόσο στο εσωτερικό της χώρας, όσο και στο εξωτερικό, είτε να ασχολείται με θεωρητικά οικονομικά θέματα – τα οποία προσφέρουν ότι προσφέρουν, χωρίς να ενοχλούν κανέναν.

Είναι όμως αλήθεια σωστό κάτι τέτοιο; Δεν είναι πιο ορθολογικό να περιγράφει κανείς ότι πιο άσχημο μπορεί να συμβεί, αφού μόνο τότε ενεργοποιούνται οι άνθρωποι για να το αποφύγουν; Εάν δεν τρομάξει τον ασθενή του, έτσι ώστε να εγκαταλείψει τις κακές συνήθειες που του προκάλεσαν ενδεχομένως το πρόβλημα, όπως συνέβη με την Ελλάδα, τότε πώς θα τον πείσει;

http://www.analyst.gr/