Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΜΕΣΩΝ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΣΗΜΕΡΑ ΚΑΙ ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΛΛΑΞΕΙ.

Στην εποχή μας, όποιος ελέγχει τα μέσα μαζκής επικοινωνίας ελέγχει τον τρόπο με τον οποίο συγκροτείται η ίδια η κοινωνία.

Όχι μόνο γιατί αυτά εξελίσσονται σήμερα ως η ισχυρότερη βιομηχανία, ενσωματώνοντας και αξιοποιώντας τις τεχνολογίες αιχμής και ξεπερνώντας με ραγδαία ταχύτητα τους παραδοσιακούς κλάδους και τις πηγές πλούτου και ισχύος· αλλά και γιατί τα ηλεκτρονικά ιδίως ΜΜΕ αναπτύσσουν έναν εξίσου πανίσχυρο και πρωταγωνιστικό ρόλο ως βιομηχανία παραγωγής ιδεών και κατασκευής της επικρατούσας πολιτικής, πολιτισμικής και κοινωνικής αντίληψης και νοοτροπίας.

Κατασκευάζουν την επιθυμητή συναίνεση και κοσμοαντίληψη και συγκαταλέγονται στους κυρίαρχους ιδεολογικούς μηχανισμούς προάσπισης και αναπαραγωγής της επικρατούσας κατάστασης.

Κοντολογίς, η θέση των ΜΜΕ στη σημερινή πραγματικότητα είναι ζήτημα

κεφαλαιώδους σημασίας για τη λειτουργία, την ποιότητα και τις προοπτικές της ίδιας της δημοκρατίας.

Με βάση το άρθρο 15 του συντάγματος του 1975 αναφέρονται τα βασικά κριτήρια για τη δράση και τη λειτουργία της ραδιοτηλεόρασης.

Αυτά είναι «η αντικειμενική και με ίσους όρους μετάδοση........... πληροφοριών και ειδήσεων, καθώς και η ποιοτική στάθμη των εκπομπών που επιβάλλουν η κοινωνική αποστολή τους και η πολιτιστική ανάπτυξη της χώρας».

Παρά τη σαφήνεια ως προς το περιεχόμενο του ελέγχου, η ίδια συνταγματική διάταξη αφήνει, ωστόσο, ένα κενό όσον αφορά τις διαδικασίες οργάνωσης και εφαρμογής του κρατικού ελέγχου, μια και δεν προσδιορίζει με ακρίβεια τον τρόπο εφαρμογής του, αλλά παραπέμπει το όλο ζήτημα στον κοινό νομοθέτη.

Το πώς καλύφθηκε στην πράξη το κενό αυτό είναι βέβαια γνωστό: είτε με την άμεση κυβερνητική παρέμβαση και τον πλήρη κρατικό έλεγχο της ραδιοτηλεόρασης είτε με την παράδοσή της στην αγοραία λογική της άκρατης εμπορευματοποίησης, του εντυπωσιασμού και της κερδοσκοπίας.

Ετσι η μεν δημόσια ραδιοτηλεόραση παρέμεινε πάντοτε αποκλειστικό προνόμιο των εκάστοτε κυβερνώντων για να τη διοικούν κατά το δοκούν και το συμφέρον με διορισμούς και ανακλήσεις των ιθυνόντων, με άμεσες παρεμβάσεις στα προγράμματα, που όχι σπάνια δίνουν την εικόνα δελτίων κυβερνητικής προπαγάνδας, με την οικονομική και δημοσιονομική εξάρτηση, με τη στελεχιακή υποταγή και την εκμετάλλευση.

Η δε ιδιωτική ραδιοτηλεόραση, απομακρυνόμενη άλλοτε περισσότερο και άλλοτε λιγότερο από το κράτος και τη δημόσια εξουσία, δεν αποφεύγει πάντοτε την άκρα εμπορευματοποίησή της, τη νέα, δηλαδή, εξάρτηση και υποτέλεια στην κυριαρχούσα «λογική της αγοράς» και του χρήματος. 

Η τυραννία της ακροαματικότητας και η εναγώνια επιδίωξη της διεύρυνσης του μεριδίου της αγοράς καταλήγουν συχνά σε εκπομπές που όχι μόνο παραβιάζουν ευθέως και κατά συρροή τις συνταγματικές επιταγές της αντικειμενικότητας, της ισοτιμίας και της ποιότητας, αλλά επιπλέον αντιπροσωπεύουν έναν σοβαρό κίνδυνο για τη δημόσια ζωή και την ίδια τη δημοκρατία.

Από την αγκαλιά του κράτους και του κόμματος στην αγκαλιά του χρήματος και της αγοράς, τα μέσα της δημόσιας επικοινωνίας απειλούνται από αντιφατικές λογικές και απαιτήσεις δίχως να μπορούν να βρουν πάντα, να χαράξουν και να ακολουθήσουν με συνέπεια τη μέση οδό. 

Την οδό της απεξάρτησης, της αυτονομίας και της ελευθερίας και από τα δύο: και από την εξουσία του κόμματος ή του κομματικά ελεγχόμενου κράτους και από την εξουσία του χρήματος.

Τι πρέπει να γίνει για να αλλάξει η κατάσταση και να θωρακιστεί η αφύπνιση του πολίτη και η δημοκρατία;;;

Το Κράτος θα επιχορηγά τα Μ.Μ.Ε. για τη πλήρη κάλυψη των βασικών τους εξόδων λειτουργίας.

Αυτά τα έξοδα λειτουργίας θα κινούνται σε ελάχιστα επίπεδα και δεν θα είναι αυθαίρετα.

Τα κέρδη των Μ.Μ.Ε. θα προκύπτουν από τις διαφημίσεις.

Ο πολίτης κάθε χρόνο ή ανά τακτά χρονικά διαστήματα θα μπορεί να αποφασίζει μέσω ψηφοφορίας ποιο από τα Μ.Μ.Ε. θα συνεχίζει να υπάρχει.

Για όποιο μέσο μαζικής ενημέρωσης υπάρχουν παραπάνω από 50% ψήφοι μη αποδοχής αυτό το μέσο θα κλείνει.

Για κάθε νέο μέσο μαζικής ενημέρωσης θα υπάρχει πίστωση ενός χρόνου όσον αφορά τη χρηματοδότηση του.

Συμπερασματικά, τα παραπάνω αποτελούν επείγουσες και αναγκαίες προϋποθέσεις για μια στοιχειώδη ενίσχυση του θεσμικού οπλοστασίου της δημοκρατίας για τον έλεγχο των διαδικασιών ενημέρωσης και πληροφόρησης των πολιτών. 

Γιατί διαφορετικά η ίδια η δημοκρατία δεν θα μοιάζει παρά με είδωλο και φτωχή αντανάκλαση μιας σύγχρονης πολιτείας δημοκρατίας ελεύθερων, ίσων και ποιοτικά προσανατολισμένων πολιτών.

Η αφύπνιση του πολίτη είναι ο θεμέλιος λίθος της δημοκρατίας γιατί χωρίς αφυπνισμένο πολίτη δεν μπορεί να πραγματωθεί και να λειτουργήσει.