Η νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση

                   

Tο σενάριο της εξέλιξης των μισθών μελλοντικά, είναι μάλλον εφιαλτικό για τους εργαζομένους της Δύσης – συνώνυμο με το θάνατο της μεσαίας τάξης, καθώς επίσης με την υποδούλωση των κατώτερων εισοδηματικών στρωμάτων.  

Ο διευθυντής του τμήματος έρευνας της Παγκόσμιας Τράπεζας, σε μία σχετικά πρόσφατη δημοσίευση του με τον τίτλο «Κερδισμένοι της παγκοσμιοποίησης: οι πλούσιοι και η μεσαία τάξη της Κίνας – Χαμένοι: η αμερικανική μεσαία τάξη», προσπάθησε ουσιαστικά να δώσει απάντηση στο ερώτημα: ”πόση παγκοσμιοποίηση μπορεί να αντέξει η Δύση;”

Στην έρευνα του, σύγκρινε ....

.....το 8ο εισοδηματικό δεκατημόριο της Κίνας με το 2ο δεκατημόριο των Η.Π.Α. – επειδή αυτές οι δύο ομάδες είναι συγκρίσιμες, σε σχέση με τον παγκόσμιο ανταγωνισμό.

Στα πλαίσια αυτά, η αμερικανική ομάδα, η οποία ανήκει στις φτωχότερες της χώρας, συμμετείχε στην πραγματική αύξηση των εισοδημάτων, μεταξύ των ετών 1988 και 2011 (23 χρόνια), κατά 20% – αυξήθηκαν δηλαδή τα έσοδα της μόλις κατά 0,8% ετήσια.

Αντίθετα, η κινεζική ομάδα αύξησε το εισόδημα της κατά 650% – κατά 8,5% δηλαδή ετήσια, έχοντας φτάσει ήδη στα ίδια επίπεδα με την αμερικανική (η μεσαία τάξη της Κίνας έφτασε δηλαδή την κατώτατη αμερικανική, η οποία όμως είναι «εξτρεμιστικά φτωχότερη» από τις επόμενες).

Η εξέλιξη των δύο ομάδων, σε όρους πραγματικών εισοδημάτων (αφαιρουμένου του πληθωρισμού), φαίνεται στο γράφημα που ακολουθεί – όπου στον αριστερό άξονα είναι το κατά κεφαλή εισόδημα σε όρους αγοραστικής αξίας του 2005, ενώ στον κάτω άξονας η διαχρονική διαμόρφωση του (η κόκκινη καμπύλη επάνω αφορά τις Η.Π.Α., ενώ η μπλε κάτω την  Κίνα).

 .

 .Συμπεραίνεται από το γράφημα πως η κινεζική μεσαία τάξη, μεταξύ των ετών 1988 και 2010, αύξησε εντυπωσιακά τα εισοδήματα της – ενώ τα εισοδήματα της συγκρίσιμης αμερικανικής κατώτερης τάξης έμειναν στάσιμα, δεν αυξήθηκαν καθόλου.

Σε παγκόσμιο επίπεδο τώρα, το ανώτατο δεκατημόριο της εισοδηματικής κλίμακας του πληθυσμού του πλανήτη, το πλουσιότερο 1% καλύτερα,παρουσίασε αύξηση των εσόδων του κατά 70%.

Στο γράφημα που ακολουθεί φαίνεται καθαρά η συγκεκριμένη εξέλιξη, με τον τίτλο «Πραγματική εισοδηματική αλλαγή σε εκατοστά, όσον αφορά την παγκόσμια αναδιανομή εισοδημάτων, μεταξύ των ετών 1988 και 2008, σε ποσοστά». Στον αριστερό άξονα έχουμε το ρυθμό αύξησης των πραγματικών εισοδημάτων σε ποσοστά, στην κάτω γραμμή το εκάστοτε δεκατημόριο των εισοδηματικών ομάδων, επάνω τη μεσαία τάξη της Κίνας, κάτω την κατώτατη εισοδηματική τάξη των Η.Π.Α. και δεξιά το ανώτατο 1% παγκοσμίως.

 .

Συνολικά, σε παγκόσμιο επίπεδο δηλαδή, οι χαμένοι των τελευταίων δεκαετιών, μετά το ξεκίνημα της παγκοσμιοποίησης, ήταν κυρίως εκείνοι οι άνθρωποι, οι οποίοι στις χώρες τους ανήκαν στην κατώτερη εισοδηματική κλίμακα. Με απλούστερα λόγια, οι φτωχότεροι των κρατών τους, οι πραγματικές αμοιβές των οποίων μειώθηκαν.

Οι Πολίτες της εκάστοτε μεσαίας τάξης, αυτής δηλαδή μεταξύ της κατώτερης και ανώτερης, είχαν μία πολύ μικρή αύξηση των πραγματικών (σε όρους αγοραστικής αξίας) εισοδημάτων τους – στη Γερμανία σωρευτικά 7% (λιγότερο από 0,4% ετήσια), στις Η.Π.Α. 26% (ελάχιστα πάνω από 1% ετήσια), ενώ στην Ιαπωνία τα εισοδήματα και της μεσαίας τάξης μειώθηκαν.

Ειδικά όσον αφορά τη Γερμανία, η οποία ουσιαστικά καθορίζει τους μισθούς των εργαζομένων στην Ευρωζώνη σήμερα, έτσι ώστε να είναι ανταγωνιστικοί διεθνώς (κατά την άποψη της), σύμφωνα με τη Eurostat η σωρευτική αύξηση των εισοδημάτων της μεσαίας τάξης, μεταξύ των ετών 1996 και 2013 (17 χρόνια), ήταν 4,7% (0,3% ετήσια).

Οι μελλοντικές εξελίξεις

Περαιτέρω, πάντοτε σύμφωνα με τον ερευνητή της Παγκόσμιας Τράπεζας,η δυσμενής αυτή εξέλιξη για τις μεσαίες και κατώτερες εισοδηματικές τάξης της Δύσης θα συνεχιστεί στα επόμενα χρόνια. Η αιτία είναι ο προβλεπόμενος ανταγωνισμός των φτωχότερων Κινέζων, οι οποίοι ζουν στο εσωτερικό της χώρας τους, καθώς επίσης ο πληθυσμός άλλων χωρών – όπως της Ινδονησίας, της Νιγηρίας, της Ινδίας κοκ.

Προφανώς μία τέτοια εξέλιξη θα λειτουργούσε «αποσταθεροποιητικά» στις αναπτυγμένες βιομηχανικές χώρες – κάτι που ήδη παρατηρείται στη Νότια Ευρώπη, λόγω της συνεχούς μείωσης των μισθών, η οποία προκαλεί τις αντιδράσεις των Πολιτών.

Ουσιαστικά, οι αμοιβές των εργαζομένων στις βιομηχανικές χώρες θα μειώνονται συνεχώς, ενώ θα αυξάνουν οι αντίστοιχες στις αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες – έως ότου συγκλίνουν μεταξύ τους, σε ένα σημείο ισορροπίας.

Με δεδομένο δε το ότι, οι μεγάλες «ανερχόμενες» χώρες, όπως η Κίνα και η Ινδία, έχουν πληθυσμό της τάξης των 2,7 δις, η σχέση Κεφαλαίου και Εργασίας θα είναι εις βάρος της τελευταίας, για πάρα πολλά χρόνια ακόμη – εάν συνεχιστεί βέβαια η εποχή της δεύτερης παγκοσμιοποίησης.

Σύμφωνα τώρα με υπολογισμούς (R. Freeman), σε λίγα χρόνια ο αριθμός των εργαζομένων στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα θα διπλασιαστεί – από 1,46 δις ανθρώπους σήμερα, στα 2,93 δις, χωρίς να αυξηθεί το κεφάλαιο που προορίζεται για παραγωγικές επενδύσεις (σε αντίθεση με το κερδοσκοπικό κεφάλαιο, το οποίο θα συνεχίσει να κλιμακώνεται, επειδή αυξάνονται γεωμετρικά τα εισοδήματα του ανώτατου 1% του πληθυσμού).

Το μεγαλύτερο μέρος των νεοεισερχομένων εργαζομένων, πιθανότατα δε το 80% των θέσεων εργασίας που θα δημιουργηθούν στους εξαγωγικούς κλάδους, θα προέλθει μόνο από την Κίνα – η οποία έχει τη δυνατότητα, με το εξτρεμιστικά χαμηλό κόστος εργασίας της, καθώς επίσης με την «στυγνή εκμετάλλευση» των 250 εκ. «διακινούμενων εργαζομένων» που διαθέτει, αυτών δηλαδή που μεταφέρονται σαν σκλάβοι από εταιρεία σε εταιρεία και από περιοχή σε περιοχή,

.(α)  αφενός μεν να αυξήσει ακόμη περισσότερο το μερίδιο της στην παραγωγή προϊόντων, εις βάρος της Δύσης,

(β)  αφετέρου να πιέσει περαιτέρω τους μισθούς στις βιομηχανικές χώρες – ειδικά στις πιο αδύναμες, όπως η Ελλάδα.

.Με δεδομένο δε το ότι, στην Κίνα δεν υπάρχουν εργατικά συνδικάτα, αλλά μόνο κρατικά, τα οποία προστατεύουν κυρίως τα συμφέροντα των επιχειρήσεων αντί των εργαζομένων, οι αυξήσεις των μισθών δεν θα είναι γρήγορες – πόσο μάλλον όταν το δικαίωμα στην απεργία δεν είναι αναγνωρισμένο, οπότε η οποιαδήποτε στάση εργασίας είναι παράνομη.

Σύμφωνα τώρα με μία μελέτη της Boston Consulting, ο μισθός ενός Κινέζου το 2000 ήταν μόλις το 3% ενός αμερικανού – έχοντας αυξηθεί στο 4% το 2005, καθώς επίσης στο 9% το 2010. Παρά το ότι δε σε ορισμένες περιοχές, όπως στο Shenzhen, ο ελάχιστος μηνιαίος μισθός έχει φτάσει ήδη στα 180 €, χωρίς όμως να συμπεριλαμβάνονται οι ελάχιστες αμοιβές των «διακινούμενων εργαζομένων», η σύγκλιση με τη Δύση θα αργήσει πολύ.

Εάν δε συμπεριλάβει κανείς και χώρες όπως η Καμπότζη, οι εργαζόμενοι της οποίας στην κλωστοϋφαντουργία αμείβονται με 58 € το μήνα, από τις δυτικές εταιρείες μόδας που παράγουν εκεί τα προϊόντα τους, τότε κατανοεί πως ο «χρόνος σύγκλισης» που θα απαιτηθεί θα είναι πολύ μεγάλος.

Ο μισθολογικός ανταγωνισμός από αυτές τις χώρες ήταν άλλωστε η αιτία,λόγω της οποίας τα κράτη της κεντρικής Ευρώπης αποφάσισαν τη διεύρυνση της ΕΕ στην Ανατολική Ευρώπη, όπου οι μισθοί είναι ακόμη πολύ χαμηλοί – ενώ μέσω του ΔΝΤ προσπαθούν να τους περιορίσουν και σε άλλα κράτη, όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ελλάδα.

.Επιλογος

Ολοκληρώνοντας, το σενάριο της εξέλιξης των μισθών μελλοντικά είναι μάλλον εφιαλτικό για τους εργαζομένους – εφόσον συνεχιστεί η παγκοσμιοποίηση.

Αντί λοιπόν να ασχολούνται με άλλα ζητήματα, τα οποία είναι πολύ λιγότερο σημαντικά, θα έπρεπε να επικεντρωθούν στο συγκεκριμένο – στη νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση, η οποία είναι συνώνυμη με το θάνατο της μεσαίας τάξης, καθώς επίσης με την υποδούλωση της κατώτερης: με τη μετατροπή της σε σκλάβους.