.. Πριν 3 μέρες η Κύπρος δήλωνε – επίσημα, διά χειλέων Σόλωνος Κασίνη*, του τεχνοκράτη που βρέθηκε στη ρίζα της αναζήτησης φυσικού αερίου/Οικόπεδου 12· ύστερα απομακρύνθηκε στο πλαίσιο λεβαντίνικων παιχνιδιών της Κυπριακής ηγεσίας· τώρα έχει επανέλθει… σαν να
υπάρχει μια πρόσθετη σταθερότητα στα ενεργειακά της Μεγαλονήσου! – ότι οι ήδη ενδείξεις για μεγάλα κυπριακά ενεργειακά αποθέματα αναβαθμίζονται.
Γίνεται λόγος μέχρι και για ποσότητες φυσικού αερίου που (σε βάθος δεκαετιών) θα μπορούσαν να αγγίξουν τα 60 τρισ. κυβικά πόδια, σε αξία τα 2 τρισεκατομμύρια ευρώ, με έσοδα για το Κυπριακό Δημόσιο στα 800 δισ. ευρώ.
Προσοχή! Δεν ομιλεί εδώ Ελλαδίτης πολιτικός (όπως εκείνος που προ ημερών… στήριζε το ΙΚΑ στα μελλοντικά έσοδα του Ελληνικού φυσικού αερίου), αλλά Κύπριος τεχνοκράτης. Στις δε έρευνες και αυριανή εκμετάλλευση μετέχει καθοριστικά Ισραηλινή εταιρεία αμερικανικών συμφερόντων, που «έβγαλε» το κοίτασμα Λεβιάθαν, συν τα Ταμάρ, Νταλί, Μάρι – Β στο Ισραήλ.
Ενώ ήδη επανέρχεται δυναμικά (κάποιοι θάλεγαν φορτικά) ρωσικό ενδιαφέρον για το φυσικό αέριο /τους υδρογονάνθρακες στην περιοχή της Κύπρου, πράγμα που διακηρυγμένα ξεκαθαρίζεται ότι ουδένα συσχετισμό έχει με την επαναπροώθηση διακρατικού δανείου Μόσχας-Λευκωσίας. Άλλωστε με ανάλογη αυστηρότητα διαψευδόταν ότι η προ καιρού επίσκεψη Μέρκελ στην Κύπρο σχετιζόταν με όλα τα παραπάνω.
Η πορεία των συμπαθητικών μυρμηγκιών στην σκιά των γιγάντων
Ας αρχίσουμε να προσγειώνουμε τη συζήτηση προς τα δικά μας. Η κινητικότητα στα ελληνικά ενεργειακά πράγματα είναι πρόδηλο ότι «ανεβαίνει». Τα κοιτάσματα στη Νότια Κρήτη, ήδη υπό διερεύνηση, έχουν κινήσει αυξανόμενο ενδιαφέρον διεθνώς. Δεν πρόκειται μόνο/δεν πρόκειται τόσο, δε, για απλά κοιτάσματα με άμεση υπόσχεση φυσικού αερίου αλλά για μεγάλα ως φαίνεται στρώματα από shale gas, δηλαδή από φυσικό αέριο παγιδευμένο σε σχιστολιθικό πέτρωμα που χρειάζεται να θρυμματίζεται/fracking προκειμένου να αντληθεί. Ήδη δύσκολο και δαπανηρό να γίνεται μια τέτοια επεξεργασία όταν βρισκόμαστε στη στεριά, η άντληση shale gas από υποθαλάσσια κοιτάσματα – και μάλιστα μεγάλου βάθους – είναι μεγάλη τεχνολογική πρόκληση, σε ορίζοντα πέραν του 2025.
Όμως, ούτως ή άλλως, αν τα ελληνικά αεριοπιθανά κοιτάσματα είναι όντως – και όχι με «ελληνική λογική»… – υπαρκτά, σημαντικά, συνδεόμενα στο ενεργειακό συνεχές Κύπρου-Ισραήλ, σε ποσότητες που ανάγονται σε παράγοντα της αυριανής ενεργειακής ισορροπίας της Ευρώπης, τότε η συζήτηση πάει σε βάθος χρόνου. Και συνδέεται όχι μόνο με το ποιος θα εξασφαλίσει ότι η Ελλάδα θα βρει μέσα της το θάρρος (ή: πάνω της την αιγίδα, υπό συνθήκες Αιγαίου όπου η Τουρκία θα πετάει με stealth F-35, ενώ εμείς με… αναβαθμισμένα F-16) ώστε να προχωρήσει, αλλά και ποιος/ποιοι θα έχουν ταυτόχρονα και την τεχνολογία αιχμής και τη χρηματοδοτική επιφάνεια, που προϋποθέτουν παρόμοια πράγματα….
Δικαιούται ο αναγνώστης να δυσανασχετήσει, καθώς ορισμένα από τα παραπάνω έχουν και γραφτεί – στην αρχή σε περιθωριακά sites, τώρα όλο και πιο κεντρικά – και σχολιαστεί με όσο γίνεται πιο μυθοποιητικό τρόπο σε αντίστοιχα τηλεοπτικά παράθυρα. (Και είχαμε και τηναιφνίδια, χωρίς τη συνήθη οργάνωση μηνών και μηνών, επίσκεψη της καγκελαρίας Μέρκελστην Ελλάδα τις ημέρες κορύφωσης του διεθνούς ενδιαφέροντος, στους τεχνικούς κύκλους, για το ελληνικό αέριο. Και είχαμε όλο το κύμα «θετικών δηλώσεων» που επακολούθησε της Μέρκελ).
Όμως τα επαναφέρουμε στο προσκήνιο, τώρα, πρώτον γιατί μπήκε στη μέση η πολύ σοβαρότερη κάθε Ελλαδικού πράγματος κυπριακή ανακοίνωση. Δεύτερον διότι δίπλα στην κυπριακή ανακοίνωση ήρθε η ανακοίνωση της ίδια της ισραηλινής Noble (και της Delek, που συνεργάζεται στο Οικόπεδο 12) για το μέγεθος του κοιτάσματος. Τρίτον διότι τέλη Μαρτίου 2013 ετοιμάζεται East Mediterranean Gas Conference, που θα δώσει πρόσθετη υπόσταση στην προσέγγιση του Μεσογειακού Ενεργειακού Διαδρόμου. Τέταρτον διότι αναθερμαίνεται η συζήτηση Κύπρου-Αιγύπτου για τη χάραξη ορίων της ΑΟΖ των δυο χωρών. Πέμπτον, διότι προχωρούν οι συζητήσεις μεταξύ Κύπρου και Λιβάνου…
«Και τι σχέση έχουν όλα αυτά, με τα άμεσα προβλήματα που έχουμε μπροστά μας – τώρα! – στην Ελλάδα;». Θεωρούμε ότι έχουν, κάπως στρεβλά βέβαια. Όπως έλεγε στο κλείσιμο της περασμένης βδομάδας ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης – αναπόφευκτο να επανεμφανισθεί, τώρα που σφίγγουν αληθινά τα πράγματα – «η Ευρώπη έχει αποφασίσει να σώσει την Ελλάδα».
Βαρύ, καθώς υποδηλώνει το ότι η πορεία των ημερών που έρχονται, όσο εμείς θα λαχταράμε αν η μικρή, ηρωική κ.λπ. ΔΗΜΑΡ θα βγει από τη γωνία όπου μπήκε με τα εργασιακά ή θα τερματίσει πρόωρα τον βίο της κυβέρνησης, ή όσο θα μετράμε να δούμε αν το ΠΑΣΟΚ που ήδη ζήλεψε τη στάση Φώτη Κουβέλη (είχε δε προς στιγμήν και τον Βαγγέλη Βενιζέλο απόντα στο Brookings) θα ψηφίσει ναι ή όχι στην ονομαστική ψηφοφορία για τις αποκρατικοποιήσεις, η πορεία θα κριθεί από το πόσο η «Ευρώπη» θα λάβει υπόψη της το συστημικό ρίσκο που αποτελεί τοενδεχόμενο ατυχήματος διαδρομής με την απρόβλεπτη Ελλάδα. Όπως δηλαδή είδαμε πριν και με τα ενεργειακά – γεωπολιτικά, έτσι και με τα οικονομικά: η Ελλάδα βρίσκεται στο ρόλο του συμπαθητικού μυρμηγκιού που τσακώνεται με τα άλλα διπλανά του, ενώ πάνω του περνάει ο ίσκιος των (κατά την σύγκριση) γιγάντων.
Την ταυτότητα, τώρα, των γιγάντων έδωσε πάλι ο Κ. Μητσοτάκης, με την εξόχως ΔΗΜΑΡίτικη ερώτηση «και γιατί να μην υποχωρήσουν οι Γερμανοί;». Όμως το αληθινό ερώτημα, άμα προκύψει ένας τέτοιος εθνικός θρίαμβος – Κουβέλη κατά Μέρκελ, ή Κουβέλη+ΒΒ κατά Μέρκελ+Σόιμπλε, ή όπως αλλιώς το παίξουν τα υπερήφανα εθνικά μίντια – θα είναι «Γιατί;». Σίγουρα η απάντηση «διότι απέδωσε η πολιτική διαπραγμάτευση σε ανώτατο επίπεδο» δεν πολυ-πείθει. Αλλά και το «επιτέλους είδαν οι Μεγάλοι το φως της λογικής», δύσκολα περπατάει. Λοιπόν;
Οι παγίδες των συμβολικών προσεγγίσεων – και ποιον τραυματίζουν
Πειστική, πλην δυσάρεστη απάντηση θα προκύψει αν η διαπραγμάτευση δεν αστοχήσει μεν, αλλά η διαβόητη δόση των 31,5 δισ. (που θα είναι κανονικά γύρω στα 43, άμα φθάσουμε μέσα Νοεμβρίου) δοθεί μισή, ή τμηματικά, ή για ορισμένους μόνο στόχους (ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών + εξόφληση λήξεων και τόκων + αναχρηματοδότηση λήξεων του καλοκαιριού που «διευκολύνθηκαν» με έντοκα και με προσφυγή στον ELA της Τράπεζας της Ελλάδος). Πιο δυσάρεστη, όμως αν η δόση της βοήθειας δοθεί μεν χωρίς ψαλίδισμα, όμως εκταμιευθεί και γίνει η διαχείρισή της μέσω escrow account/δεσμευμένου λογαριασμού.
Εδώ, το πράγμα είναι ακόμη πιο σοβαρό: αφενός μια τέτοια εκδοχή θα απονομιμοποιήσει – βαθύτατα! – το σημερινό πολιτικό σύστημα στην Ελλάδα, πολλαπλάσια απ’ όσο οι λίστες Λαγκάρντ κοκ – αφετέρου όμως θα δείξει ότι η «Ευρώπη» εκείνο που φοβάται μ’” εμάς δεν είναι η όποια εκδοχή ΣΥΡΙΖΑ ή άλλη αντικοινοτική κατάληξη μετά από εκλογές στην Ελλάδα. Αλλά τι; Είναι απλό: βλέπουν πλέον στις Βρυξέλλες – ιδίως δε στο Βερολίνο – ότι σε λίγο, μέσα σε μήνες κανονικά, το πειραματόζωον «Ελλάς» θα βρεθεί με ένα κάποιο διατηρήσιμο πρωτογενές δημοσιονομικό πλεόνασμα. Ήδη, όμως, ο Ιούλιος και Αύγουστος 2012 δείχνουν ότι μπορεί να πλησιάζουμε σε ισοσκελισμό του εξωτερικού ισοζυγίου, του ισοζυγίου τρεχουσών (το εμπορικό ισοζύγιο ουδέποτε έστρωσε στην Ελλάδα).
Μια τέτοια έξοδος από την κατάσταση του διπλού ελλείμματος – δημοσιονομικού ΚΑΙ εξωτερικού – θα μπορούσε να βάλει πονηρές σκέψεις σε μια οποιαδήποτε ελληνική κυβέρνηση. Να κάνει τι; Μα… να διαπραγματευθεί/προτείνει/ζητήσει/επιλέξει μόνη της χρεοστάσιο αντί της απειλής έξωθεν χρεοκοπίας. Ε, από κάτι τέτοιο σίγουρα θάθελε να προστατευθεί και η «Ευρώπη» και το Βερολίνο (ιδιαίτατα) με δεσμευμένους λογαριασμούς και Επιτρόπους. Συμβολικά ή ουσιαστικά «Προτεκτοράτο».
Όπως λοιπόν το δικό μας το πολιτικό σύστημα κινείται με βάση τους ξεπερασμένους συμβολισμούς που έχει συνηθίσει «κατά την φοράν των αναμνήσεων» (που θάλεγε και ο Αλέκος Παπαδόπουλος), έτσι αυτοπαγιδεύεται και αυτοτραυματίζεται. Η μικρή, ηρωική αριστερά ΔΗΜΑΡ («Ένας Μπερλίνγκουερ στην Αθήνα» έλεγαν οι Ιταλοί για τον Φώτη Κουβέλη) άντεξε το προβληματικής έντασης Νέο Μεσοπρόθεσμο, πλην κόλλησε στην τελική στροφή. Όχι «στα εργασιακά» αλλά σε λεπτομέρειες προσέγγισης: δυστυχώς δεν είναι κάτι άλλο στην χώρα των αισίως /απαισίως 1.200.000 ανέργων η συζήτηση περί αποζημιώσεως απολύσεως στα 16 χρόνια για όσους έχουν μισθό άνω των 2.000 ευρώ, ή πάλι η επιμονή για επέκταση ισχύος της ΕΓΣΣΕ. Αντίστοιχη στροφή στο συμβολικό πασχίζει να κάνει και το ΠΑΣΟΚ αναδεικνύοντας «κάτι» από τα εργασιακά («εμπρός στο δρόμο που χάραξε η ΔΗΜΑΡ!») ή από τις αποκρατικοποιήσεις («να εγκρίνονται μια-μια στην Βουλή», υποθέτει κανείς με Εισηγητική Έκθεση Γιάννη Κουκιάδη αν μη Νίκου Φωτόπουλου…) προκειμένου να πλειοδοτήσει στα συμβολικά.
Στους συμβολισμούς θα προσαράξουμε;
Α. Δ. ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΙΔΗΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου