Πρωτοφανής λεηλασία του δημόσιου χρήματος και του δημόσιου συμφέροντος.

Η διαπίστωση της αποτυχίας αποθρασύνει το σύστημα εξουσίας

Γράφει ο Γιώργος Κίρτσος 

Ο ελληνικός λαός βρίσκεται αντιμέτωπος με ένα εφιαλτικό σενάριο. Η κυβέρνηση Σαμαρά αποτυγχάνει στην εφαρμογή του τρίτου μνημονίου. Η διαπίστωση της αποτυχίας στο ανώτατο κυβερνητικό επίπεδο και μεταξύ των ισχυρών παραγόντων του ευρύτερου συστήματος εξουσίας οδηγεί στη διαχειριστική αποθράσυνσή τους. 

Σπεύδουν να εξυπηρετήσουν και να αυτοεξυπηρετηθούν προτού η διαφαινόμενη αλλαγή του συσχετισμού πολιτικών δυνάμεων τους δεσμεύσει ή στερήσει τις «χρυσές» υπογραφές. Το αποτέλεσμα θα αποδειχτεί εκρηκτικό από οικονομική, κοινωνική και πολιτική άποψη.
Εκμηδενίζονται οι πιθανότητες αποτελεσματικής διαχείρισης της κρίσης και εξόδου της Ελλάδας από το μνημόνιο στη διάρκεια των επόμενων χρόνων. Προκαλούνται φοβερές κοινωνικές αντιθέσεις, με τον επίσημο στατιστικό ορισμό της φτώχειας να καλύπτει ήδη πάνω από το 30% του πληθυσμού και τους διαχειριστές του δημόσιου χρήματος να δεσμεύουν εκατοντάδες εκατομμύρια ή και δισεκατομμύρια –το υστέρημα του ελληνικού λαού– σε συνθήκες πλήρους αδιαφάνειας και ασύδοτης κερδοσκοπίας. 

Τα αποτελέσματα των τελευταίων δημοσκοπήσεων, που δείχνουν τον ΣΥΡΙΖΑ να προηγείται πάλι έναντι της ΝΔ, παρά τη φοβερή επικοινωνιακή και πολιτική πίεση που δέχεται από το ευρύτερο σύστημα εξουσίας, και τη Χρυσή Αυγή να καταγράφει ποσοστά διπλάσια των ποσοστών του ΠΑΣΟΚ και να αναδεικνύεται στην τρίτη μεγάλη εκλογική δύναμη, μας προετοιμάζουν για τις μελλοντικές πολιτικές εξελίξεις, που προσδιορίζονται σε μεγάλο βαθμό από την κυβερνητική αποτυχία και τη διαχειριστική αποθράσυνση των παραγόντων της εξουσίας.
Μεγαλώνουν οι αποκλίσεις

Οι εκθέσεις του ΔΝΤ και της τρόικας για την πορεία της δημοσιονομικής διαχείρισης απλώς επιβεβαιώνουν το έγκυρο ρεπορτάζ και τις αναλύσεις της «Free Sunday».

Παρατηρείται ήδη από τον Ιανουάριο μεγάλη υστέρηση στα φορολογικά έσοδα, χωρίς σοβαρές πιθανότητες να καλυφθούν οι αποκλίσεις σε σχέση με τα προγραμματισμένα έσοδα. Η οικονομική πολιτική που εφαρμόζεται είναι υπερβολικά περιοριστική έως ισοπεδωτική, η κοινωνία αυτονομείται από το πολιτικό σύστημα, με αποτέλεσμα πολλοί συμπολίτες μας να αποφεύγουν να αναλάβουν τις φορολογικές υποχρεώσεις που τους αναλογούν, ενώ ο πολυσυζητημένος φοροεισπρακτικός μηχανισμός βρίσκεται σε φάση πλήρους κατάρρευσης εξαιτίας της διαφθοράς του πολιτικού συστήματος και της αδράνειας της κρατικής γραφειοκρατίας.

Διαβάζοντας τη σχετική έκθεση του ΔΝΤ για την απογοητευτική πορεία των εσόδων και τη δυσλειτουργία του φοροεισπρακτικού μηχανισμού διαπιστώνουμε ότι στις σημερινές πολιτικές συνθήκες είναι πρακτικά αδύνατο να αντιμετωπιστούν τα σχετικά προβλήματα. Πώς μπορεί, για παράδειγμα, να κατοχυρωθεί η πολιτική ανεξαρτησία του ΣΔΟΕ όταν ο πρωθυπουργός κ. Σαμαράς προώθησε στη γενική του διεύθυνση έναν πολιτικά έμπιστο εφοριακό από τη Μεσσηνία που τον στήριξε στη δύσκολη περίοδο της Πολιτικής Άνοιξης;

Ή πώς μπορεί να επιτευχθεί ο προγραμματικός στόχος για είσπραξη 1,9 δισ. ευρώ από ληξιπρόθεσμες οφειλές στη διάρκεια του 2013 όταν με την πολιτική που εφαρμόζεται δημιουργούνται νέες ληξιπρόθεσμες οφειλές προς την εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία της τάξης των 15 δισ. ευρώ το χρόνο; Ήδη οι αρμόδιες υπηρεσίες της εφορίας έχουν «ψαλιδίσει» τον μνημονιακό στόχο για είσπραξη ληξιπρόθεσμων οφειλών στα 1,1 δισ. ευρώ, γεγονός που προκαλεί τη δυναμική αντίδραση της τρόικας. 

Το κωμικοτραγικό στην όλη υπόθεση είναι ότι η έκθεση του ΔΝΤ και οι εκπρόσωποι της τρόικας διαπιστώνουν έλλειψη προσωπικού και ικανών στελεχών στις υπηρεσίες της εφορίας, αφού πρώτα συνεργάστηκαν με την κυβέρνηση για την εξαφάνιση κάθε κινήτρου οικονομικής απόδοσης, τη μισθολογική ισοπέδωση των υπαλλήλων και την ένταξη των πιο έμπειρων από αυτούς σε προγράμματα μαζικής πρόωρης συνταξιοδότησης ή επαγγελματικής περιθωριοποίησης.

Τα φορολογικά έσοδα του Δημοσίου υστερούν κατά 7%-8% σε σχέση με τους στόχους του κρατικού προϋπολογισμού του 2013 και εμφανίζουν πτώση ανώτερη του 15% σε σύγκριση με το δημοσιονομικά προβληματικό 2012. Δεν υπάρχει πολιτική βούληση, ούτε τα χρονικά περιθώρια, για να αλλάξει η κατάσταση που περιγράφουμε προτού επιβληθούν «αυτόματα» νέα μέτρα με βάση τη διαδικασία που περιγράφεται με σαφήνεια στο τρίτο μνημόνιο.

Δημοσιονομικοί ταχυδακτυλουργοί

Σε μια απελπισμένη προσπάθεια να κερδίσει χρόνο, το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης εμφανίζει... δημοσιονομικό πλεόνασμα για τον Ιανουάριο εξαφανίζοντας τεράστιες δαπάνες. Το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, το οποίο έχει «ψαλιδιστεί» 11 φορές από την έναρξη εφαρμογής του πρώτου μνημονίου, με αποτέλεσμα να ενισχύονται τα φαινόμενα ύφεσης, έχει περίπου μηδενιστεί, σε επίπεδο δαπανών, στο ξεκίνημα του χρόνου στη διάρκεια του οποίου υποτίθεται ότι θα περάσουμε από την ύφεση στην ανάκαμψη.

 Οι επιστροφές φόρων, και ειδικά ΦΠΑ, είναι πολύ μικρότερες από τους στόχους του προϋπολογισμού, σε μια προσπάθεια να ετεροχρονιστούν, με πολιτικές παρεμβάσεις, δαπάνες η επανεμφάνιση των οποίων θα συμβάλει στην «έκρηξη» του δημοσιονομικού ελλείμματος.

Από τη δημιουργική λογιστική των κυβερνήσεων της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, που τόσο συνέβαλε στην υπερχρέωση του ελληνικού Δημοσίου και στην αναγκαστική δέσμευση στην πολιτική των μνημονίων, περνάμε τώρα στους δημοσιονομικούς ταχυδακτυλουργούς της κυβέρνησης Σαμαρά, οι οποίοι συντηρούν, για διάστημα 1-2 μηνών, μία βιτρίνα δημοσιονομικής ομαλότητας, προτού εκδηλωθεί ο νέος δημοσιονομικός εκτροχιασμός.

Πάλι θυσίες χωρίς ελπίδα

Οι αρνητικές δημοσιονομικές εξελίξεις έχουν τεράστια κοινωνική και πολιτική σημασία. Προετοιμάζουν το έδαφος για έναν ακόμη γύρο θυσιών χωρίς ελπίδα, που θα δοκιμάσει τις αντοχές της πραγματικής οικονομίας, της κοινωνίας και του πολιτικού συστήματος.

Οι διαβεβαιώσεις των κυβερνητικών παραγόντων πως δεν θα θιγεί ξανά ο κατώτατος μισθός και ότι δεν θα υπάρξουν πρόσθετα μέτρα δεν λαμβάνονται σοβαρά υπόψη από τους εκπροσώπους της τρόικας, οι οποίοι «βομβαρδίζουν» την ελληνική κοινή γνώμη με αρνητικές εκτιμήσεις, προετοιμάζοντας το έδαφος γι’ αυτά που έρχονται.

Ο κατώτατος μισθός δεν θα θιγεί ξανά, εάν κριθεί, στις αρχές του 2014, ότι το επίπεδο απασχόλησης είναι ικανοποιητικό και στηρίζεται στην ενίσχυση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της οικονομίας. Αυτά υπογραμμίζουν οι εκπρόσωποι της τρόικας, οι ειδικοί του ΚΕΠΕ όμως μας προειδοποιούν, με την τελευταία έκθεσή τους, ότι το ποσοστό ανεργίας θα ξεπεράσει το φράγμα του 30% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού, με αποτέλεσμα να ενισχυθεί η επιχειρηματολογία εκείνων που ζητούν νέα μείωση του μισθολογικού κόστους, προκειμένου να αποτραπεί η παραπέρα αύξηση της ανεργίας.

Δεν θα υπάρξουν νέες περικοπές στους μισθούς, υποστηρίζουν οι αρμόδιοι κυβερνητικοί παράγοντες, αλλά ήδη οι υπάλληλοι των τραπεζών καλούνται να δεχτούν πρόσθετη μείωση των αμοιβών τους κατά 20% περίπου, προκειμένου να υπάρξουν ικανοποιητικές συνέργειες από την αναγκαστική συγχώνευση των τραπεζών, ενώ η λήξη πολλών κλαδικών συμβάσεων οδηγεί εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους σε εταιρικές ή και ατομικές συμβάσεις, με μείωση των αποδοχών κατά 20%-30%.

Το ασφαλιστικό, συνταξιοδοτικό σύστημα οδηγείται και αυτό, με μαθηματική βεβαιότητα, σε διαχειριστικό αδιέξοδο, που αναμένεται να εκδηλωθεί στα μέσα του 2013 και να οδηγήσει σε νέο γύρο μείωσης επικουρικών συντάξεων, συντάξεων γήρατος και του εφάπαξ των υπαλλήλων που συνταξιοδοτούνται. 

Η υστέρηση στα ασφαλιστικά έσοδα, σε σχέση με τους στόχους, είναι μεγαλύτερη από την υστέρηση που παρατηρείται στα φορολογικά έσοδα. Όσο για την τρικομματική κυβέρνηση, προσπαθεί να αναβαθμίσει το διαχειριστικό επίπεδο των ασφαλιστικών οργανισμών παραδίδοντας τις διοικήσεις τους σε πολιτευτές της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ. 

Τα οικονομικά και κοινωνικά δικαιώματα των εργαζομένων αρχίζουν να μοιάζουν με μια τυπική υπόθεση που δεν δεσμεύει κανέναν, εξαιτίας της επιταχυνόμενης κατάρρευσης της πραγματικής οικονομίας και των δημόσιων οικονομικών.

Ο κ. Σαμαράς, ο κ. Βενιζέλος και ο κ. Κουβέλης γνωρίζουν ότι έχουν χάσει τον έλεγχο της διαχείρισης και πως δεν έχουν την πολιτική δυνατότητα να χαράξουν διορθωτική πορεία, εφόσον δεν πρόκειται να αντέξουν στην πίεση των κοινωνικών και πολιτικών αντιδράσεων προτού εμφανιστούν κάποια σημάδια ουσιαστικής βελτίωσης της δημοσιονομικής και της οικονομικής κατάστασης. Κάνουν λοιπόν μία απόλυτα «λογική» επιλογή –στο πλαίσιο του θεσμοθετημένου παραλογισμού του συστήματος– και σπεύδουν να εξυπηρετήσουν και να αυτοεξυπηρετηθούν προτού στερηθούν τις «χρυσές» υπογραφές.

Λεηλασία χωρίς προηγούμενο

Κυβερνητικό «αμόκ» ιδιοτελούς κακοδιαχείρισης του δημόσιου χρήματος.

Η διαπίστωση της κυβερνητικής ηγεσίας και των υποστηρικτών της, εντός και εκτός πολιτικής, ότι δεν υπάρχει σοβαρή πιθανότητα βελτίωσης της οικονομικής και κοινωνικής κατάστασης και πως οι πολιτικές αντοχές της κυβέρνησης Σαμαρά μπορεί να αποδειχτούν περιορισμένες οδηγεί στην επιτάχυνση και στην κλιμάκωση της ιδιοτελούς κακοδιαχείρισης του δημόσιου χρήματος και του δημόσιου συμφέροντος. 

Στόχος των πολιτικών, που έχουν μπροστά τους ένα εξαιρετικά δύσκολο μέλλον, είναι να ενισχύσουν το κομματικό, ενδεχομένως και το προσωπικό τους ταμείο, προτού αποχωριστούν την εξουσία. Το μαύρο πολιτικό χρήμα εξασφαλίζει ένα άνετο επίπεδο διαβίωσης σε συνθήκες μνημονιακής λιτότητας, αλλά και διευκολύνει, όταν το επιτρέψουν οι συνθήκες, την επιστροφή στο πολιτικό προσκήνιο.

Ενοικιαστές φρεγατών

Απόδειξη της διαχειριστικής αποχαλίνωσης της κυβέρνησης συνασπισμού είναι η επίσημη συζήτηση που γίνεται με τη Γαλλία σε ανώτατο πολιτικό επίπεδο για την... μελλοντική ενοικίαση γαλλικών φρεγατών τύπου FREMM από το χρεοκοπημένο ελληνικό Δημόσιο. 

Πρόκειται για μια υπόθεση αρκετών δισεκατομμυρίων ευρώ, που στηρίζεται στην προφορική συνεννόηση Σαρκοζί - Κώστα Καραμανλή το 2008 και κινεί, σε αυτή τη φάση, τη βιομηχανία παραγωγής μαύρου πολιτικού χρήματος.

Το ελληνικό Δημόσιο ήδη έχει επιβαρυνθεί με 2,2 δισ. ευρώ για τα γερμανικά υποβρύχια τύπου 214 που έστειλαν τον Άκη Τσοχατζόπουλο στη φυλακή, ψάχνει εναγωνίως το 1 δισ. ευρώ που κοστίζει η συμφωνία για την προμήθεια άλλων δύο υποβρυχίων τύπου 214 που υπέγραψαν ο Γιώργος Παπανδρέου και ο Ευάγγελος Βενιζέλος και ετοιμάζεται να δεσμεύσει άλλα 4-5 δισ. ευρώ στην υπόθεση των γαλλικών φρεγατών και των αεροσκαφών αεροναυτικής συνεργασίας.

Όλα αυτά παρουσιάζονται σαν ζητήματα «εθνικής ανάγκης», ενώ πρόκειται για τη συντήρηση των καταδικασμένων πρακτικών ενός απόλυτα διεφθαρμένου πολιτικού συστήματος. Η γαλλική βιομηχανία εξοπλισμών είναι εξίσου διεφθαρμένη με τη γερμανική. 

Στη Γερμανία τεκμηριώθηκε σε πολιτικό και δικαστικό επίπεδο η καταβολή μιζών για την εξασφάλιση παραγγελιών από το ελληνικό και το πορτογαλικό Πολεμικό Ναυτικό, ενώ στη Γαλλία βρίσκεται σε εξέλιξη δικαστική έρευνα για τις μίζες που μοιράστηκαν σε πολιτικούς και στρατιωτικούς παράγοντες του Πακιστάν, όταν το τελευταίο προμηθεύτηκε υπερσύγχρονα γαλλικά υποβρύχια για τις ανάγκες του Πολεμικού Ναυτικού του. 

Πρωταγωνιστής σε αυτή την υπόθεση ήταν ο τότε υπουργός Οικονομικών Νικολά Σαρκοζί, ο ίδιος που ξεκίνησε και στην Ελλάδα τη συζήτηση για την προμήθεια των γαλλικών φρεγατών τύπου FREMM. Οι μηχανισμοί δημιουργίας μαύρου πολιτικού χρήματος λειτουργούν, σε αρκετές περιπτώσεις, από τη στιγμή της εκδήλωσης του ενδιαφέροντος και φτάνουν στη μεγάλη επιβράβευση των εμπλεκομένων με την υπογραφή και κυρίως την εκτέλεση της συμφωνίας. 

Αυτό εξηγεί γιατί ο κ. Τσοχατζόπουλος ως υπουργός Εθνικής Άμυνας δέχτηκε να προκαταβάλει το ελληνικό Δημόσιο το 2000-2001 το 75%-80% του κόστους της προμήθειας των τεσσάρων γερμανικών υποβρυχίων, τα οποία δεν έχουν ακόμη παραδοθεί στο Πολεμικό Ναυτικό μας.

Θεσμοθετημένη ατιμωρησία

Το ρίσκο της συμμετοχής στα κυκλώματα του μαύρου πολιτικού χρήματος αυξάνεται με το πέρασμα του χρόνου, όπως αποδεικνύει και η περίπτωση του πρώην δημάρχου Θεσσαλονίκης κ. Παπαγεωργόπουλου. Το σύστημα πάντως φροντίζει, στο μέτρο του δυνατού, τα «παιδιά» του, προσφέροντάς τους κάθε είδους κάλυψη. Ενδεικτική η δυσκολία της ΝΔ να προχωρήσει στη διαγραφή από το κόμμα του κ. Παπαγεωργόπουλου, παρά το γεγονός ότι καταδικάστηκε σε ισόβια για τον πρωταγωνιστικό του ρόλο στη λειτουργία κυκλώματος παραγωγής μαύρου πολιτικού χρήματος στη συμπρωτεύουσα.

Ενώ έρχονται στη δημοσιότητα νέες υποθέσεις ιδιοτελούς κακοδιαχείρισης του δημόσιου χρήματος, η κυβερνητική πλειοψηφία σπεύδει να εξαφανίσει τα ίχνη παλαιότερων υποθέσεων, που κόστισαν δισεκατομμύρια ευρώ στους φορολογούμενους πολίτες. Με νυχτερινή τροπολογία που κατατέθηκε σε σχέδιο νόμου του υπουργείου Περιβάλλοντος, απαλλάσσονται από τις ευθύνες τους όλοι οι παράγοντες που λεηλάτησαν το δημόσιο ταμείο μέσω της κρατικής Ολυμπιακής.

Στο άρθρο 7 ενός άσχετου σχεδίου νόμου ορίζεται ότι «για τα χρέη των απορροφηθεισών εταιρειών του μετασχηματισμένου ομίλου της Ολυμπιακής Αεροπορίας και των θυγατρικών αυτών προς το Δημόσιο, ΝΠΔΔ, οργανισμούς του Δημοσίου και ασφαλιστικά ταμεία, ανεξάρτητα από το χρόνο γέννησης ή βεβαίωσης της οφειλής, δεν ασκούνται αστικές διώξεις και δεν επιβάλλονται διοικητικές κυρώσεις κατά των μελών των διοικήσεων των ανωτέρω εταιρειών, κάθε δε εκκρεμής αστική ή διοικητική δίκη ή διαδικασία κατ’ αυτών για τα προαναφερόμενα χρέη καταργείται αυτοδικαίως από την έναρξη ισχύος της προτεινόμενης ρύθμισης».

Σε μια περίοδο κατά την οποία η κυβερνητική πλειοψηφία επιτρέπει την ποινική δίωξη οποιουδήποτε πολίτη οφείλει πάνω από 5.000 ευρώ στην εφορία, απαλλάσσονται των ευθυνών τους όλοι όσοι θησαύρισαν μέσω της κρατικής Ολυμπιακής και της δημιουργίας χρεών ύψους πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ.

Νέες μέθοδοι

Υπό την πίεση των εξελίξεων η κυβέρνηση Σαμαρά καταφεύγει σε νέες μεθόδους λεηλασίας του δημόσιου χρήματος και του δημόσιου συμφέροντος. Ετοιμάζεται να μοιράσει ένα ποσό της τάξης των 400 εκατ. ευρώ στους παραχωρησιούχους των εθνικών οδών, στο όνομα της επανεκκίνησης των μεγάλων έργων. 

Προωθείται λοιπόν, στο πλαίσιο του νέου αναπτυξιακού νομοσχεδίου, η έννοια του «φιλικού διακανονισμού» των διαφορών μεταξύ των κατασκευαστών και του ελληνικού Δημοσίου. 

Σε απλά ελληνικά, οι αρμόδιοι κυβερνητικοί παράγοντες θα μπορούν να δίνουν όσα χρήματα θέλουν σε μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες, αναγνωρίζοντας με αυτό τον τρόπο την ευθύνη του Δημοσίου για διάφορες καθυστερήσεις ή μη εκπλήρωση συμβατικών υποχρεώσεων, με τα γνωστά επικοινωνιακά και οικονομικά ανταλλάγματα. 

Μία εξωφρενική πρώτη ρύθμιση έγινε με τις εταιρείες που κατασκευάζουν την εθνική οδό που ενώνει την Κόρινθο με την Πάτρα, η οποία παραμένει, εδώ και χρόνια, ένα επικίνδυνο μονοπάτι. Η κυβέρνηση συνασπισμού αναγνώρισε ότι οι παραχωρησιούχοι ζημιώθηκαν από τη μη έγκαιρη αύξηση των διοδίων και των πλευρικών σταθμών διοδίων στην ουσιαστικά ανύπαρκτη εθνική οδό και δέχτηκε να τους καταβάλει αποζημιώσεις 25 εκατ. ευρώ για το 2011 και άλλα τόσα για το 2012.