Καταγγελία των δανειακών συμβάσεων και αναβολή πληρωμών

Βασίλης Βιλιάρδος
Η σημερινή κατάσταση της Ελλάδας είναι ασφαλώς κάτι περισσότερο από απελπιστική –  χωρίς αυτό να σημαίνει πως πρέπει να πανικοβληθεί κανείς. Ειδικότερα τα εξής:

(α) Εσωτερικό: Το δημόσιο έχει προβεί σε στάση πληρωμών απέναντι στον ιδιωτικό τομέα, πληρώνοντας ουσιαστικά μόνο μισθούς και συντάξεις – ενώ τα χρήματα που εισπράττει από την τελευταία δανειακή σύμβαση χρησιμοποιούνται σχεδόν εξ ολοκλήρου για την εξόφληση αυτών που του τα δίνουν (ανακύκλωση χρεών).  

Δυνατότητες ανάπτυξης δεν υπάρχουν, αφού όλοι οι συντελεστές της είναι αρνητικοί (ΑΕΠ = κατανάλωση + ιδιωτικές επενδύσεις + δημόσιες επενδύσεις + εμπορικό πλεόνασμα), οπότε δεν μπορεί να λυθεί κανένα πρόβλημα της χώρας – ενώ οι επιχειρήσεις χρεοκοπούν η μία μετά την άλλη, έχοντας φτάσει πλέον η σειρά των μεγαλυτέρων, όπως φαίνεται από τη Μαρινόπουλος. 

Η Ελλάδα συνεχίζει λοιπόν να βρίσκεται σε κατάσταση κυλιόμενης πτώχευσης (ανάλυση), χωρίς καμία προοπτική για το μέλλον – ενώ ....οι τράπεζες της έχουν ουσιαστικά χρεοκοπήσει.

(β)  Εξωτερικό: Το βρετανικό δημοψήφισμα έχει ανοίξει τους ασκούς του Αιόλου στην ΕΕ, ενώ...
.... η κατάσταση των ιταλικών τραπεζών είναι πολύ επικίνδυνη για την Ευρωζώνη – παράλληλα η Γαλλία απειλείται μεεμφύλιο πόλεμο, με πολλές άλλες χώρες να δηλώνουν πως θα διενεργήσουν ανάλογα δημοψηφίσματα με αυτό της Βρετανίας.

Την ίδια στιγμή οι κίνδυνοι για τη Γερμανία κορυφώνονται, αφενός μεν λόγω της Deutsche Bank, αφετέρου επειδή είναι ο μεγαλύτερος δανειστής της ΕΕ, εξαιτίας της καταστροφικής πολιτικής που έχει υιοθετήσει (φτωχοποίηση του γείτονα – υπερβολικά μεγάλα πλεονάσματα, στα οποία αντιστοιχούν ανάλογα υπερβολικά ελλείμματα των εταίρων της). Η κατάσταση αυτή φαίνεται καλύτερα από την εξέλιξη του Target 2 στο γράφημα που ακολουθεί:

Επεξήγηση γραφήματος: Ισοζύγιο του Target 2, το οποίο διατηρείται στις εθνικές κεντρικές τράπεζες της Ευρωζώνης.

.Ειδικότερα, πρόκειται για το σύστημα διακανονισμού πληρωμών μεταξύ των κρατών της Ευρωζώνης – ταυτόχρονα όμως για έναν γιγαντιαίο μηχανισμό «εσωτερικής διάσωσης» των χωρών μεταξύ τους, αφού ουσιαστικά μεταβιβάζονται τα πλεονάσματα του ενός (κυρίως της Γερμανίας), για να καλύψουν τα ελλείμματα του άλλου, έστω σαν δάνεια και χρέη.

Όπως φαίνεται από το γράφημα, το ύψος του Target 2 κορυφώθηκε μετά το ξέσπασμα της κρίσης – αφού οι Γερμανοί (επάνω μαύρη επιφάνεια) έπαψαν να επενδύουν τα πλεονάσματα τους στις υπόλοιπες χώρες (λοιπές επιφάνειες κάτω), λόγω των προβλημάτων που αντιμετώπιζαν.

Στη συνέχεια όμως, όταν ο διοικητής της ΕΚΤ εγγυήθηκε πως θα κάνει τα πάντα για να διασώσει το ευρώ, οι Γερμανοί άρχισαν ξανά να τοποθετούν τα πλεονάσματα τους στις άλλες χώρες – οπότε το ύψος του Target 2 μειώθηκε, από σχεδόν 1 τρις € κάτω από 500 δις €. Μετά το 2015 τώρα, προφανώς λόγω των προβλημάτων της Ελλάδας, η ροές των χρημάτων, από τη Γερμανία κυρίως προς την περιφέρεια, σταμάτησαν – με αποτέλεσμα να αρχίσει ξανά να αυξάνεται το ύψος του Target 2, έχοντας πλέον υπερβεί τα 800 δις €.

Εύλογα λοιπόν συμπεραίνει κανείς πως η κρίση χρέους της Ευρωζώνης αναζωπυρώθηκε – με συνέπειες που είναι δύσκολο να προβλεφθούν.Κατά την άποψη μας βέβαια, τόσο η ΕΕ, όσο και η Ευρωζώνη οδηγούνται στη διάλυση τους – ένα ενδεχόμενο καθόλου ευχάριστο για την Ελλάδα, η οποία όμως είναι καλύτερα να αντιμετωπίσει κατάματα την πραγματικότητα, παρά να αρκεσθεί σε ουτοπίες.

Επίλογος

Περαιτέρω, εύλογα αναρωτιέται κανείς τι θα έπρεπε να κάνει σήμερα η χώρα μας, για να μην καταστραφεί εντελώς – με δεδομένες τις επικίνδυνες συνθήκες τόσο στο εσωτερικό, όσο και στην Ευρώπη,χωρίς να υποτιμούμε αυτά που συμβαίνουν στον υπόλοιπο πλανήτη, όπου δεκάδες μαύροι κύκνοι έχουν κάνει την εμφάνιση τους.

Στα πλαίσια αυτά, εάν είχε μία ορθολογική και επαρκή πολιτική ηγεσία, η πρώτη ενέργεια της όφειλε να είναι η αναβολή (στάση) πληρωμών (άρθρο) – ακολουθούμενη από την καταγγελία των παράνομων δανειακών συμβάσεων στο ευρωπαϊκό δικαστήριο, καθώς επίσης από την έκδοση υποσχετικών εκ μέρους του δημοσίου (IOU), με ισοτιμία 1:1 με το ευρώ και με αντίκρισμα τα φορολογικά έσοδα για να μην υποτιμούνται.

Έτσι το κράτος θα προστατευόταν από τους δανειστές (η χρεοκοπία δεν είναι επιλογή αλλά αναγκαιότητα), ενώ θα αποκτούσε τη δυνατότητα να εξοφλήσει τον ιδιωτικό τομέα, καθώς επίσης να εξυπηρετεί τις υποχρεώσεις του στο εσωτερικό, αυξάνοντας τη ρευστότητα – η οποία πιθανότατα θα του χρειαζόταν επί πλέον για τη διάσωση του τραπεζικού συστήματος, όπου χρειάζεται απαραίτητα η διαγραφή μέρους των ιδιωτικών χρεών που είναι αδύνατον να εισπραχθούν κοκ.

Εάν απειλούταν τότε η Ελλάδα με την εκδίωξη της από την ΕΕ και την Ευρωζώνη, δεν θα έπρεπε να τρομοκρατηθεί – αφού μόνο η ίδια μπορεί να καταθέσει ένα ανάλογο αίτημα, όπως τεκμηριώθηκε ήδη από τη Βρετανία, οπότε δεν μπορεί κανένας να τη διώξει. Άλλωστε δικαιούται να προβεί σε τέτοιου είδους ριζικές ενέργειες, επειδή η σημερινή της τουλάχιστον κατάσταση οφείλεται στα λάθη των δανειστών της (ανάλυση) – ενώ το έχει παραδεχθεί πολλές φορές το ίδιο το ΔΝΤ (άρθρο).

Ολοκληρώνοντας, μετά το βρετανικό σοκ, καθώς επίσης μετά τις μεγάλες παραχωρήσεις που έγιναν στην Ιταλία (150 δις €), ίσως πρόκειται για μία μεγάλη ευκαιρία για την Ελλάδα – την οποία δεν θα έπρεπε να χάσει, αφού δεν διαφαίνεται να έχει καμία καλύτερη επιλογή. Μπορεί φυσικά να κάνουμε λάθος, καθώς επίσης να υπάρχουν ορθολογικότερες εναλλακτικές δυνατότητες που εμείς δεν διακρίνουμε, αλλά αυτή είναι η άποψη μας – η οποία θα έπρεπε βέβαια να αναλυθεί με κάθε λεπτομέρεια, έτσι ώστε να σχεδιαστούν σωστά τα βήματα που θα ακολουθούσαν.